مواد قابل بازیافت

آیا می دانید :

1-      طبیعت دو سال برای تجزیه یک عدد سیگار فیلتردار زمان نیاز دارد.

2-      طبیعت برای تجزیه ته سیگار بدون فیلتر 3 تا 4 ماه زمان نیاز درد.

3-      طبیعت برای یک بطری پلاستیکی رها شده در آب حداقل نیاز به چهار قرن زمان یا ده سال کمتر دارد تا بطور کامل از زمین محو شود.

4-      طبیعت حداقل نیم قرن برای تجزیه یک کیسه زباله نیاز دارد.

5-      طبیعت حداقل یک هزار سال برای تجزیه یک عدد کارت تلفن نیاز دارد.

6-      طبیعت برای تجزیه کاغذ 3 الی 4 ماه نیاز دارد.

7-      یک بطری شیشه ای می تواند در محیط زیست حتی برای یک میلیون سال باقی بماند.

8-      اگر یک کیلو شیشه را بازیافت کنیم اترژی معادل 9 لامپ یکصد وات در یک ساعت ذخیره می شود.

9-      طبیعت برای تجزیه یک قوطی آلومینیومی زمانی بین 20 تا یکصد سال نیاز دارد.

10-   تولید آلمینیوم از آلومینیوم بازیافت شده 90% انرژی کمتری از تولید آن از سنگ معدن نیاز دارد.

11-   بازیافت آلومینیوم آلودگی های مربوطه را 95% کاهش می دهد.

12-   کاغذ باطله زباله نیست.

13-   کاغذ بازیافت شده می تواند به سهولت و بدون افت کیفیت جانشین کاغذ تازه شود.

14-   بازیافت شیشه های قدیمی، انرژی کمتری مصرف خواهد شد.

15-   طبیعت برای تجزیه آدامس 5 سال نیاز دارد.

16-   طبیعت برای تجزیه بقای میوه 6 ماه نیاز دارد.

 

آیا می دانید مواد قابل بازیافت کدامند:

بطری های شیشه ای

قوطی های حلبی و قوطی های کنسرو (آلومینیومی و فولادی) که از آنها قوطی های جدید ساخته می شود.

شیشه های پلاستیکی سود.

ظرف های شیشه ای

بطری های پلاستیکی که دارای سه نوع مختلف می باشند. نوع اول بطری نوشابه های گازدار (PET ) که از بازیافت آنها پوشاک و یا لفاف کیسه های خواب درست می کنند. بطری های شیر، آبمیوه ها و بطری های خانگی که در یخچال قرار می گیرند (HDPE ) که آنها را شسته و به قطعات کوچکتر تقسیم می کنند و به بطری های فشرده شده (PVC ) نیز برای تهیه لوله های زهکشی آب و ساخت گلدان استفاده می کنند.

       روزنامه ها و مجله ها که از آنها کاغذ روزنامه تهیه می شود.

       کاغذ سفید.

       باطری های قابل شارژ.

       پاکت های کاغذی قهوه ای.

       پاکت های پلاستیکی خواروبار.

جعبه های مقوایی که براساس مرغوبیت جعبه، مقوای آن به جعبه های جدید یا جعبه هایی با کیفیت پایین تر همانند جعبه تخم مرغ تبدیل می شود.

مواد آلی مانند زباله باغچه و پس مانده میوه و سبزیجات که این مواد تبدیل به کود طبیعی یا تکه های چوب می شوند.

پس مانده های خطرناک (مواد شیمیایی، رنگ، نفت) باطری ها.

وسایل خانگی (یخچال، تهویه هوا و غیره) وسایل الکترونیکی (تلویزیون، کامپیوتر، رادیو) که البته این وسایل حاوی مواد شیمیایی خطرناک هستند که نیاز به تجزیه قبل از آماده شدن برای بازیافت دارند.

کفش ها و لباس ها که از برخی منسوجات پارچه ای عایق های صوتی و لایه های حفاظتی که استفاده تشک، روکش ماشین، و روکش های مبلمانی دارند درست می شوند.

پاکتهای حبوبات، جعبه های غذای آماده، جعبه غذای حیوانات، جعبه مواد شوینده و دیگر مواد مشابه.

 

آیا میدانید که:

آیا میدانید که:

آیا میدانید با هوش ترین زن دنیا ۵ فوق لیسانس دارد و ضریب هوشی او ۲۰۰ است و دنبال کار است
آیا میدانید اولین فردی که در اروپا اقامت گرفت یک زن ایرانی بود و بعد مساله اقامت خارجی ها مطرح شد
آیا میدانید ایرانیان در انگلیس ثروتمندترین قشر جامعه هستند حتی ثروتمندتر از ملکه الیزابت
آیا میدانید ایرانیان در آمریکا فرهیخته ترین افراد جامعه آمریکا هستند
آیا میدانید رئیس کامپیوتر ناسا یک ایرانی هست
آیا میدانید حدود ۲۵۰ ایرانی در ناسا محقق داریم
آیا میدانید کورش کبیر بر جهان حکومت میکرد به نوعی قدرت جهان در دست ایران بود
آیا میدانید سال ۲۰۰۱ در فرانسه سال ایران نام داشت
آیا میدانید اگر ۳ قاره آسیا و آمریکا و آفریقا را به هم وصل کنیم ایران در مرکز جهان است
آیا میدانید فرشته ها با سرعت نور حرکت میکنند و زمان بر آنها کند میشود
آیا میدانید انسان در سال ۳۰۰۰ قد متوسط ۲ متر و ۱۲۰ سال عمر و پوست قهوه ای خواهد داشت
آیا میدانید وزن ۱ قاشق چایخوری از سیاه چاله ها ۲ میلیارد تن است
آیا میدانید یک سیاهچاله در کهکشان راه‌ شیری است که هر ثانیه ۱۰۰۰ بار دور خود می‌چرخد
آیا میدانید ضریب هوشی انسان های معمولی بین ۸۵ تا ۱۰۵ است
آیا میدانید هر تار موی انسان میتواند تا وزن ۱۰۰ گرم رشد کند
آیا میدانید بلندترین موی سر دنیا ۶ متر است
آیا میدانید وزن موی سر هر فرد در طول عمرش با وزن ۲ فیل آفریقایی برابر است
آیا میدانید چشم انسان معادل یک دوربین ۱۳۵ مگا پیکسل است
آیا میدانید سریعترین عنکبوت دنیا دارای سرعت ۱۶ km در ساعت است که در افریقاست
آیا میدانید یک انسان نهایتا میتواند با سرعت ۳۵ km در ساعت بدود
آیا میدانید نوعی عنکبوت میتواند ۳۰۰ برابر وزنش را بلند کند
آیا میدانید طول موج نور مرئی بین ۷۰۰ - ۴۰۰ نانومتر است
آیا میدانید خورشید کوچکترین ستاره دنیا است
آیا میدانید وقتی به خورشید نگاه میکنید صحنه ۸ دقیقه قبل از آن را مشاهده میکنید
آیا میدانید زمین در آغاز پیدایش خود ۲۰۰۰ بار بزرگتر از حجم کنونی خود را داشته است.
آیا میدانید مساحت سوراخ اوزون ۲۴ میلیون کیلومتر مربع یا به اندازه آمریکای شمالی است
آیا میدانید سالانه ۱.۳ میلیون متر مکعب چوب صرف چوبهای غذا خوری در چین میشود
آیا میدانید در طوفان شن کویر بین ۶۰ تا ۲۰۰ میلیون تن شن جابجا میشود
آیا میدانید ماموتها که ۱۰ هزار سال پیش منقرض شدند تا ۶ سالگی شیر مادرشان را میخوردند
آیا میدانید شیارهاى کف دست کمکی براى بهتر گرفتن اشیاء است
آیا میدانید جوانان هندی شادترین و ژاپنی افسرده ترین های جهانند
آیا میدانید لاشخورها قادر به دیدن یک موش کوچک از ارتفاع ۴ کیلومتری میباشند
آیا میدانید مردم فیلیپین به بیش از ۱۰۰۰ لهجه سخن میگویند
آیا میدانید عمر مفید انسانها در کف دستشان نوشته شده است نگاه کنید ۱۸- ۸۱ = ۶۳
آیا میدانید مسن ترین انسان دنیا با ۱۴۲ سال سن الان در ایران زندگی میکند
آیا میدانید به گفته صندوق پول جهان ایران در تورم رتبه ۵ جهان است و تا چند سال دیگر ۱ خواهد شد
آیا میدانید ایران فلاتی به وسعت ۱/۶۴۸/۱۹۵ کیلومتر مربع است
آیا میدانید گرانترین کفش دنیا ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان است
آیا میدانید گرانترین سینمای خانگی ۲۱۰ میلیون تومان است
آیا میدانید گرانترین بلندگوی جهان ۲۱۰ میلیون تومان قیمت دارد
آیا میدانید گرانترین ساعت دنیا سویسی بوده و ۱ میلیارد تومان است
آیا میدانید گرانترین ماشین دنیا یک الگانس که با الماس تزیین شده و بیش از ۱ میلیارد است
آیا میدانید فاصله بین مچ دست تا ارنج برابر با طول کف پا است
آیا میدانید مورچه ها هم شمردن بلدند و قدم هایشان را برای مسیر یابی میشمارند
آیا میدانید یک نانومتر یک میلیاردیم متر یا حدوداً به طول ۱۰ اتم هیدروژن است
آیا میدانید مصرف زغال اخته از تنگی عروق خون جلوگیری میکند
آیا میدانید خورشید در مدار کهکشان شیری با سرعت ۹۰۰۰۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت میکند
آیا میدانید ادرار گربه زیر نور سیاه می‌درخشد.
آیا میدانید دوئل در پاراگوئه آزاد است به شرطی که طرفین خون خود را بر گردن بگیرند
آیا میدانید هر بار که یک تمبر را میلیسید ۱۰.۱ کالری انرژی مصرف می‌کنید
آیا میدانید فورییه ۱۸۶۵ تنها زمانی بود که ماه کامل نشد
آیا میدانید کوتاهترین جمله کامل در زبان انگلیسی I am است
  آیا میدانید اگر یک ماهی قرمز را در یک اتاق تاریک قرار دهید، کم کم رنگش سفید می‌شود
آیا میدانید در مصر باستان افراد روحانی تمام موهای بدن خود را می‌کندند حتی ابروها و موژه‌ها
آیا میدانید کوتاه ترین جنگ در سال ۱۸۹۶ بین زانزیبار و انگلستان که ۳۸ دقیقه طول کشید
آیا میدانید ۷۰% نفت استخراجی خاورمیانه از کانال سوئز می گذرد
آیا میدانید قدمت سیلک کاشان در ایران به ۱۰ هزار سال پیش باز میگردد و کهنترین قدمت را در جهان دارد
آیا میدانید بنای برج دوقولوی تجارت جهانی نیویورک توسط ۲ ایرانی بنا شد
آیا میدانید مشاور وزیر بازرگانی امریکا یک ایرانی است
آیا میدانید نام قدیم یونان، هلاس برگرفته از هلیوس خدای خورشید بوده است
آیا میدانید فقط قورباغه های نر قور قور می کنند
آیا میدانید نام قدیمی اندونزی ، هندهلند بوده است
آیا میدانید کشور ایران هفدهمین کشور وسیع دنیاست
آیا میدانید مرد در قیاس با زن مى‌تواند حروف ریزترى را بخوانند. ولی شنوایى زن بهتر از مرد است
آیا میدانید ۲۸٪ قاره آمریکا دست نخورده است. این میزان در مورد آفریقاى شمالى ۳۸٪ است
آیا میدانید افراد باهوش داراى روى و مس بیشترى در موهایشان هستند
آیا میدانید جوانترین پدر و مادر جهان یک زوج ۸ و ۹ ساله بودند
آیا میدانید نخستین رمانى که توسط ماشین تایپ نوشته شد، تام سایر بود
آیا میدانید در ۷۵% از خانواده های آمریکایی زنان مسئول رسیدگی به امور مالی خونه هستند
آیا میدانید به طور میانگین هر فرد ۱۱۴۰ بار در سال تلفن میزند
آیا میدانید س.ک.س ۳۶۰ کالری از بدن رو در هر ساعت میسوزاند
آیا میدانید در امریکا پول از کاغذ درست نشده بلکه از کتان ساخته شده
آیا میدانید والت دیسنی از موش می ترسید
آیا میدانید اعلامیه استقلال آمریکا بر روی کاغذهای ساخته شده با برگ حشیش نوشته شده
آیا میدانید اگه یه دونه کشمش رو داخل شامپاین تازه بیندازید مدام بالا و پائین می ره
آیا میدانید در سال ۱۹۹۶ ، ۳۱۵ مورد اشتباه در دیکشنری معروف Webster’s وجود داشت
آیا میدانید شکلات بر عصب و قلب سگ تاثیر بد دارد، با کمی شکلات میتوان یک سگ را کشت
آیا میدانید در کازینو های قماربازی las Vegas هیچ ساعتی وجود نداره
 آیا میدانید ۱ قطره لیکور عقرب را دیوانه می کند و عقرب خودش را نیش می زند و می کشد
آیا میدانید در انگلیس قدیم قانون بود که شما نباید همسرتان رابا چیزی ضخیمتر از شصتتان بزنید
آیا میدانید کتاب رکودهای گینس، رکورددار دزدیده شدن از کتابخانه های عمومی می باشد
آیا میدانید فضانوردان نباید قبل از رفتن به فضا لوبیا بخورند. چون باد شکم لباس فضا را خراب میکنه
آیا میدانید مایع موجود در نارگیل نارس را می توان بجای پلاسمای خون استفاده کرد
آیا میدانید درخت بلوط تا قبل از پنجاه سالگی میوه نمی دهد
آیا میدانید اولین محصولی که بر روی آن بارکد زده شد آدامس Wrigley بود
آیا میدانید تنها شاه دل در میان شاههای پاسور سبیل ندارد
آیا میدانید زهره تنها سیاره ای است که در جهت عقربه های ساعت بدور خودش می چرخد
آیا میدانید بیشتر گرد و غبار موجود در منزل از پوست مرده ای است که از بدن شما می ریزد
آیا میدانید مروارید در سرکه حل می شود
آیا میدانید بالا بردن گاو از پله ها امکان پذیر است ،اما پائین آوردن انها از پله امکان ندارد
آیا میدانید کواک اردک تنها صدایی است که بازتاب ندارد و هیچ کسی هم دلیل آنرا نمی داند
آیا میدانید مسواک باید حداقل ۲ متر با دستشوئی فاصله داشته باشد
آیا میدانید عقربه بزرگ ساعت با سرعت ۰.۰۰۰۰۰۲۷۵ مایل بر ساعت حرکت می کند
آیا میدانید تا قبل از سال ۱۹۸۲ چیزی به اسم نوشابه رژیمی وجود نداشت
آیا میدانید بعضی از قالیچه های ایرانی ۵۰۰ سال طول می کشد تا از بین بروند
آیا میدانید هر ساله در شب هالووین بیشتر از ۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار شیرینی فروخته می شود
آیا میدانید برای اینکه ۷۰۰ گرم به وزن شما اضافه بشه باید ۹ کیلو سیب زمینی بخورید
آیا میدانید کالبد شکافی انسانهای جدید بسیار بیشتر از انسانهای قدیمی طول میکشد
آیا میدانید شیرینی تنها مزه ای است که جنین در رحم مادر هم می فهمد
آیا میدانید زنبور عسل ۵ چشم دارد که ۲ تا اصلی در بغل سر و ۳ تا بر روی سر اون قرار داره
آیا میدانید ۲۰ درصد آب شیرین جهان میان آمریکا و کانادا قرار دارد
آیا میدانید بهترین شکارچی در خشکی خرس قطبی است
آیا میدانید خرس قطبی هنگامی که روی دو پا می‌ایستد حدود ۳ متر است
آیا میدانید در بین انواع خرس ، خرس پاندا بزرگترین جمجمه را دارد
آیا میدانید خرس با تمام سنگینی خود میتواند با سرعت ۵۰ کیلومتر در ساعت بدود
آیا میدانید حس بویایی خرس تقریبا ۱۰۰ برابرقوی تر از انسان است
آیا میدانید خرس نوزاد ۶۰۰ بار از مادر خود کوچکتر است
آیا میدانید کوههای آلپ در سال حدود یک سانتیمتر بلند میشوند
آیا میدانید بیماری قند اولین عامل کوری در مردم جهان است
آیا میدانید گرده گل هرگز فاسد نمیشود
آیا میدانید دانشمندان دریافته اند که مورچه همچون انسان صبح ها خمیازه میکشند
آیا میدانید ویروس عامل آنفلوآنزا بیش از ۲۰۰ نوع دارد
آیا میدانید هیتلر از مکانهای بسته بسیار وحشت داشت
آیا میدانید فنلاند از ۱۷۹ هزار و ۵۸۵ جزیره تشکیل شده است
آیا میدانید زنبور از بوی عرق بدش میاید و به کسی که بدنش بو دهد یا عطر زده باشد حمله می‌کند
آیا میدانید رنگ سفید برای زنبور عسل آرامش دهنده و رنگ قهوه ای ناراحت کننده است
آیا میدانید انسان با خوردن ۲۰ نیش از زنبور عسل در آن واحد خواهد مرد
آیا میدانید بدن زنبور داران می‌تواند بیش از ۱۰۰ نیش زنبور عسل را تحمل کنند
آیا میدانید زنبور بی نظمی را دوست ندارد،‌ اگر جلوی کندوی آنها بایستید به شما حمله خواهند کرد
آیا میدانید سختی آب مشابه سختی بتن است
آیا میدانید رعد و برقی به طول ۶.۱ کیلومتر دارای برقی کافی برای روشن کردن ۱ میلیون لامپ است
آیا میدانید هنگام صحبت برای بیا ن هر کلمه ۷۲ ماهیچه به کار گرفته می‌شود
آیا میدانید خون میگوها آبی رنگ است، عنکبوتها خونی روشن و شفاف دارند
آیا میدانید دانه نوعی درخت غول پیکر از خانواده کاج فقط ۰.۰۰۵ گرم وزن دارد
آیا میدانید ۸۵% گیاهان در اقیانوسها رشد میکنند
آیا میدانید تنها چیزی که در اسید حل نمی‌شود الماس است و فقط خیلی زیاد آن را از بین می‌برد
آیا میدانید زرافه تازه متولد شده ۲ متر قد دارد
آیا میدانید در تقسیمات لشگری به ده هزار سرباز ، تومان گفته و فرمانده آنرا امیر تومان می نامند
آیا میدانید تقریبا ۱۱ ساعت و ۱ ربع بعد از ظهر شرعی اخر وقت نماز مغرب و عشا است
آیا میدانید از دست دادن تنها ۱٪ از اب بدن موجب تشنگی میشود
آیا میدانید شما به طور متوسط ۱۵۰۰۰ بار در روز پلک میزنید
آیا میدانید حدود ۱۳٪ مردم چپ دست هستند . این رقم در گذشته ۱۱ ٪ بود
آیا میدانید دو سوم وزن بدن از اب تشکیل شده که ۹۲٪ خون ۷۵٪ مغز ۷۵٪ عضلات از اب تشکیل شده اند
آیا میدانید خورشید ۳۳۰,۳۳۰ مرتبه بزرگتر از زمین است
آیا میدانید هر انسان میتواند ۱ دقیقه نفس خود را حبس کند و رکوردش در جهان ۸.۵ دقیقه است
آیا میدانید در ۱۵۰ سال گذشته قد افراد در کشور های صنعتی ۱۰ سانت رشد داشته است
آیا میدانید هر تکه کاغذ را نمی توان بیش از ۹ بار تا کرد
آیا میدانید ۷۵٪ جرم اتمفسردر ۱۰ کیلومتر ضخامت پائین جو قرار گرفته است.
آیا میدانید تغییر فاصله زمین و خورشید تاثیری بر دما ندارد بلکه زوایه تابش خورشید موثر است.
آیا میدانید تبخیر از سطح خاک عمده ترین منبع هدررفت آب بصورت تبخیر در ایران است.
آیا میدانید بر هر سانتی متر از سطح زمین ۱۰۵ کیلو گرم هوا وجود دارد.
آیا میدانید در فصل زمستان در مناطق سردسیر لیمنوگراف از کار انداخته و از اشل استفاده می کنند
آیا میدانید به ازای هر ۱ ٪ افزایش نمک محلول در آب ۱ ٪ از شدت تبخیر کاسته می شود
آیا میدانید اگر تمام یخهای قطبی ذوب شوند آب دریاها ۱۴ متر بالا می آید.
آیا میدانید بیشترین قربانیان سیل زنان و سپس کودکان هستند.
آیا میدانید در سالهای آتی جنگهائی بر سر آب در جهان رخ خواهد داد
آیا میدانید ارتفاع تبخیر در ایران ۲ متر و ارتفاع متوسط بارندگی ۲۴ سانت است
آیا میدانید اعصابی که در بدن شما وجود دارند به اندازه فاصله زمین تا ماه است
آیا میدانید دراز ترین ناخن دست دنیا مربوط به زنی امریکایی است که هر ناخن او ۶ متر است
آیا میدانید در یک سانتی متر از پوست شما ۱۲ متر عصب و ۴ متر رگ و مویرگ وجود دارد
آیا میدانید رشد کودک در بهار بیشتر است
آیا میدانید در امریکا سالیانه ۸۵ میلیون تن کاغذ مصرف می شود
آیا میدانید اسب ماده ۳۰ واسب نر ۳۶ دندان دارد
آیا میدانید حس بویایی مورچه با حس بویایی سگ برابری می کند
  آیا میدانید زمان لازم برای اینکه آب اقیانوسها ۱ دور در چرخه هیدرولوژیکی بچرخد ۳۰۰۰ سال است
آیا میدانید این زمان برای یخهای قطبی ۸۰۰۰ سال و برای آبهای زیر زمینی ۵۰۰۰ سال می باشد
آیا میدانید فقط ۰.۱ ٪ از ابهای زمین قابل استفاده برای اشامیدن است
آیا میدانید اقآیان روزانه ۴۰ تار مو وخانم ها ۷۰ تا موی خود را از دست می دهند
آیا میدانید وزن اسکلت انسان بالغ ۱۳ تا ۱۵ کیلوگرم است
آیا میدانید زرافه میتواند با زبانش گوشهایش را تمیز کند
آیا میدانید اسبها در مقابل گاز اشک آور مصون اند
آیا میدانید مساحت دریاچه ارومیه ۶ هزار کلیومتر مربع و عمیق ترین جای آن ۱۴ متر میباشد
آیا میدانید نعناع سکسکه و تنگی نفس را شفا میدهد .
آیا میدانید ۲۰۰ ویروس شناخته شده که به دستگاه تنفس اثر و باعث سرماخوردگی می‌شوند.
آیا میدانید دریای مدیترانه بین ۳ قاره اروپا ، آسیا و آفریقا قرار دارد
آیا میدانید جرم زمین هشتاد و یک برابر ماه است
آیا میدانید انسان اولیه (ناندرتال ها) و اجداد اولیه انسان هر دو در یک زمان در اروپا بودند
آیا میدانید وزن کره زمین ۶ * ۱۰ به توان ۱۸ کیلوگرم که با F = G * M۱ * M۲ / R۲ بدست امده
آیا میدانید نوزاد بیش از ۳۰۰ استخوان دارد که با رشد بعضی از آنها به یکدیگر جوش می خورند
آیا میدانید تقریباً یک سوم وزن یک زن و یک دوم وزن یک مرد را ماهیچه تشکیل می دهد
آیا میدانید ۳۰ برابر جمعیتی که امروزه بر روی کره زمین است در زیر خاک مدفون اند
آیا میدانید با یک مداد می توان خطی به طول ۵۶ کیلومتر کشید
آیا میدانید عقرب ها تنها موجوداتی هستند که اشعه رادیو اکتیو تاثیری بر انها ندارند
آیا میدانید عقرب ها دو دشمن دارند که یکی از انها یک نوع سار و دیگری مگس است
آیا میدانید شیشه به ظاهر جامد به است ولی مایعی است که با سرعت بسیار کند حرکت میکند
آیا میدانید اولین راه شوسه و زیر سازی شده در جهان توسط داریوش ساخته شد
آیا میدانید نور میتواند در یک ثانیه ۷.۵ دور دور زمین بچرخد
آیا میدانید اگر تمام رگهای خونی را در یک خط بگذاریم تقریبا ۹۷,۰۰۰ کیلو متر می شود.
آیا میدانید سرعت صوت در فولاد ۱۴ بار سریعتر از سرعت آن در هوا ست.
آیا میدانید وقتی مگس بر روی یک میله فولادی مینشیند به اندازه ۲ میلیونیم میلیمتر خم میشود
آیا میدانید فشار در مرکز خورشید تقریبا ۷۰۰ میلیون تن بر ۴,۵ متر مربع است.
آیا میدانید طول عمر مردم سوید و ژاپن از دیگر ملل جهان بیشتر است.
آیا میدانید داغ ترین نقطه زمین در دالول اتیوپی است که دمای هوا در سایه ۹۴ درجه است
آیا میدانید ۱ لیتر سرکه درزمستان سنگین تر از تابستان است.
آیا میدانید ۶۰٪ از ماهواره های جهان نظامی و ۴۰٪ بقیه غیر نظامی است.
آیا میدانید در هر ثانیه ۵۰۰۰ بیلیون بیلیون الکترون به صفحه TV برخورد میکند تا تصویر را ایجاد کند
آیا میدانید یک بیلیون برابر با میلیون ضرب در میلیون است
آیا میدانید شانس شبیه بودن دو اثر انگشت ۱ به ۶۴ میلیارد است
آیا میدانید یک گالن روغن سوخته، می‌تواند تقریبا ۱ میلیون گالن آب تمیز را آلوده کند
آیا میدانید خوردن ۱ سیب اول صبح، بیشتر از قهوه باعث دور شدن خواب آلودگی می‌شود
آیا میدانید قدیمی‌ترین آدامسی که جویده شده، متعلق به ۹۰۰۰ سال پیش بوده است
آیا میدانید اسکیمو‌ها هم از یخچال استفاده می‌کنند، منتها برای محافظت غذا در مقابل یخ زدن
آیا میدانید جویدن آدامس هنگام خورد کردن پیاز، مانع از اشک‌ریزی شما می‌شود
آیا میدانید در ۴۰۰۰ سال قبل، هیچ حیوانی اهلی نبود
آیا میدانید به طور متوسط روزانه، ۱۲ نوزاد به خانواده‌های اشتباه داده می‌شوند
آیا میدانید هیچکس نمی‌داند چرا صدای اردک‌ها اکو نمی‌شود
آیا میدانید سس کچاپ در سال ۱۸۳۰ به عنوان یک دارو به فروش می‌رفته است
  آیا میدانید لئو‌ناردو داوینچی ۱۰ سال طول کشید تا لب‌های مونالیزا را نقاشی کند
آیا میدانید وقتی پاهایت‌ را آرام بالا بیاوری و به پشت بخوابی، در ماسه فرو نمی‌روی
آیا میدانید Stewardesses طولانی ترین کلمه ایست که می‌توانید با دست چپ تایپش کنید
آیا میدانید اکثر افراد در کمتر از ۷ دقیقه خوابشان می‌برد!
آیا میدانید یک انسان ۸ ثانیه بعد از قطع گردن هنوز به هوش است
آیا میدانید سالی ۵۰۰ شهاب سنگ به زمین برخورد میکنند
آیا میدانید خورشید روزی ۱۲۶,۰۰۰ میلیارد اسب بخار انرژی به زمین می فرستد
آیا میدانید کوچکترین زمین فوتبال ساخته شده یک بیست هزارم یک تار مو است(نانو)
آیا میدانید با دویدن می توان مسافر زمان بود و کسری از ثانیه از دیگران بیشتر عمر کرد
آیا میدانید ۸۰% حرفهایی که در طول روز میزنیم باخودمان است
آیا میدانید در واشنگتن‌ بیشتر از مردمانش، تلفن وجود دارد.
آیا میدانید ۵۶% افرادی که دست چپ هستند، تایپیستند
آیا میدانید برای تولید ۱ لیتر بنزین ۲۳,۵ تن گیاه در گذشته مدفون شده است
آیا میدانید هر ۱ دقیقه نسل یک موجود زنده منقرض میشود
آیا میدانید داوینچی همزمان با یک دست مینوشت و با دست دیگر نقاشی میکشید
آیا میدانید گوش و بینی در تمام طول عمر رشد میکنند
آیا میدانید اب دریا بهترین ماسک صورت است
آیا میدانید در ساخت برج ایفل ۲,۵ میلیون پیچ و مهره به کار رفته است
آیا میدانید طول تمام رگهای بدن ما ۵۶۰ هزار کیلومتر است
آیا میدانید بینی انسان قادر به تشخیص ۱۰,۰۰۰ نوع بو مختلف است
آیا میدانید انرژی که خورشید در ۱ ثانیه تولید میکند برای مصرف ۱ میلیون سال زمین کافی است
آیا میدانید غیر ممکن است که بتوانید با چشمان باز، عطسه کنید
آیا میدانید ما در طول زندگیمان ۱۸ کیلو پوست می‌اندازیم
آیا میدانید رنگ مورد علاقه ۸۰% از آمریکایی‌ها، آبی می‌باشد!
آیا میدانید وقتی شخصی در سریلانکا سرش را از طرفی به طرف دیگر تکان می‌دهد، یعنی باشه
آیا میدانید در این دنیا تعداد جوجه‌ها از آدم‌ها بیشتر است
  آیا میدانید نوارهای لاستیکی خیلی طول می‌کشد تا سرد شوند
آیا میدانید «Dreamt» تنها کلمه‌ایست که در زبان انگلیسی با mt تمام می‌شود
آیا میدانید «یویو» اولین بار به عنوان یک سلاح در فیلیپین استفاده می‌شد
آیا میدانید مغز در هنگام خواب فعالتر از وقتی‌ است که تلویزیون می‌بینید
آیا میدانید اگر مادران در زمان بارداری سیب به خصوص سبز استفاده کنند نوزادانشان زیبا میشوند
آیا میدانید مادران باردار از انگور و جوانه گندم و امگا۳ استفاده کنند بچه های انها تیز هوش میشوند
آیا میدانید خورشید در هر یک ثانیه ۴,۲۰۰ هزار تن جرم خود را بصورت انرژی در فضا منتشر می کند
آیا میدانید خورشید فقط ۱ بر ۴۰,۰۰۰ جرم خود را از دست داده است.
آیا میدانید ایران ۱۰۱۸ شهر دارد
آیا میدانید پرآب ترین رود ایران کارون در خوزستان است
آیا میدانید بام ایران استان چهار محال بختیاری است
آیا میدانید هر فردی در طول ۲۴ ساعت ۲۳ هزار بار نفس می کشد
آیا میدانید تنها دریاچه آب شیرین ایران دریاچه پریشان در کازرون است
آیا میدانید بلندترین نقطه ایران قله دماوند است
آیا میدانید ۶۰ گاو قادر هستنددر عرض کمتر از ۱ روز ۱ تن شیر تولید کنند!
آیا میدانید پروانه ها ۱۲۰۰ چشم دارند!
آیا میدانید گربه و سگ می توانند راست دست یا چپ دست باشند.
آیا میدانید خرس ها ۴۲ دندان دارند
آیا میدانید لایه بیرونی پوست انسان هر ۲ هفته یکبار با سلولهای جدید تعویض میشود
آیا میدانید ابتلای یک نوزاد به دیابت از طرف مادر دیابتی ۱.۵ ٪ و از طرف پدر دیابتی ۶ میباشد
آیا میدانید بیشترین جراحیهای پلاستیک در اسپانیا انجام میشود
آیا میدانید بیشترین عمل زیبایی در ایران انجام میشود
آیا میدانید در بین ۹۱ کشور توسعه یافته جهان, ایران در فرار مغزها رتبه نخست را دارد
  آیا میدانید ایران دارای بیشترین فرهنگ غلط در جهان است
آیا میدانید مردم فیلیپین به بیش از ۱۰۰۰ لهجه سخن میگویند
آیا میدانید کلمه شاهراه از راهی که کورش بین سارد پایتخت کارون و پاسارگاد احداث کرد گرفته اند
آیا میدانید بیشترین روزنامه در چین به چاپ میرسد، روزانه ۱۰۰ میلیون یا ۱۰ ٪ روزنامه جهان
آیا میدانید خلیج فارس ۵۰۰ هزار سال قدمت دارد
آیا میدانید اردنی ها چاقترین مردمان دنیایند،۷۵٪ از خانم ها و ۶۰ ٪ آقایون اردنی چاق هستند
آیا میدانید اولین مردمانی که نخ را کشف کردند و موفق به ریسیدن آن شدند ایرانیان بودند
آیا میدانید ۵۰ ٪ جمعیت جهان هیچگاه در طول حیات خود از تلفن استفاده نکرده است
آیا میدانید مزه سیب، پیاز و سیب زمینی یکی ست و بخاطر بوی آنهاست که طعم متفاوتی دارند
آیا میدانید آدولف هیتلر گیاهخوار بوده است
آیا میدانید سالانه ۵۰۰ فیلم در امریکا و ۷۰۰ فیلم در هند ساخته میشود
آیا میدانید فیلها قادرند روزانه ۶۰ گالن آب و ۲۵۰ کیلوگرم یونجه مصرف کنند
آیا میدانید کانگوروها قادرند ۳ متر به بالا و ۸ متر به جلو بپرند
آیا میدانید بزرگترین مجسمه بودا در چین قرار دارد که بلندای آن ۴۱۶ و پهنای آن ۶۸ متر میباشد
 آیا میدانید عطسه یک شخص بیمار ۵ هزار قطره ریز که حاوی ویروس است در فضا پخش میکند
آیا میدانید پیاز بعلت داشتن انسولین و اینولین برای مبتلای به مرض قند مفید است
آیا میدانید اصلاح صورت را اسکندر مد کرد؟ بطوری که هرگز اصلاح نکرده به میدان جنگ نمی رفت
آیا میدانید فیلها از بوی عسل بدشان می آید. حتی بوی عسل فیل ها را فراری می دهد
آیا میدانید خانومها بیشتر از آقایون مبتلا به بیماری دیابت میشوند
آیا میدانید رناندر طول عمرشان ۱۸ هزار ساعت بیشتر از آقایون تلفنی صحبت میکنند
آیا میدانید دلفین ها هر ۳ سال، فقط ۱ بچه بدنیا میاورند و عمر متوسط آنها ۴۰ سال میباشد
آیا میدانید انسان ۹ هزار سال پیش از میلاد برای اولین بار به کشاورزی پرداخت
آیا میدانید نوشیدن قهوه در طولانی مدت در فشار خون خانم‌ها تعادل ایجاد می‌کند
آیا میدانید کوکاکولا باعث ایجاد فشار خون‌ می‌شود
آیا میدانید سال ۱۷۹۰ جمعیت آمریکا ۴ میلیون بود و از این ۴ میلیون ۷۰۰ هزار نفر برده بودند
آیا میدانید زرتشت یعنی ستاره زرین!
آیا میدانید قطر شاهرگ گردن ۶ میلیمتر میباشد
آیا میدانید ناخن انگشت میانی سریعتر از دیگر انگشتها رشد میکند
آیا میدانید نروژ سومین کشور صادر کننده نفت میباشد
آیا میدانید با برداشتن تخمدانها عمر بیمار بطور متوسط ۸ سال کمتر میشود
آیا میدانید اسکنر ۴۸ سال پیش اختراع شده است
آیا میدانید ۱۰۰ سال پیش پزشکان آمریکایی میگفتند زنانی که باهوش هستند باردار نمی شوند
آیا میدانید ستاره دریایی فاقد مغز میباشد
آیا میدانید سالانه ۵۰۰۰ کارگر در معادن چین جان خود را از دست میدهند
آیا میدانید مروارید درون سرکه ذوب میگردد
آیا میدانید ارزش مادی تمام عناصر بدن انسان کمتر از ۱۰۰۰ تومان است.
آیا میدانید ساعت اتمی ساخته اند که در ۴۰۰ میلیون سال یک ثانیه هم تغییر نمی کند
آیا میدانید بال زدن یک پروانه هم زمین را تکان میدهد
آیا میدانید ما مغزمان رو کنترل میکنیم یا مغزمان ما را؟
آیا میدانید ۲۰۰ میلیون موجود زنده روی زمین وجود دارد که انسان یکی از انها است
آیا میدانید یک قطره اب دارای ۱۰۰ میلیارد اتم است
آیا میدانید ایران به ۲۰ کشور تسلیهات نظامی صادر میکند
آیا میدانید ۸۰ ٪ موجودات دنیا را حشرات تشکیل داده اند
آیا میدانید تنها حیوانی که نمی تواند شنا کند شتر است
آیا میدانید روباه همه چیز را خاکستری می بیند
آیا میدانید گربه قادر نیست مزه شیرین را تشخیص دهد
آیا میدانید یک گرم سم مار کبری می تواند ۱۵۰ نفر را بکشد
آیا میدانید حس چشایی نوعی پروانه بزرگ ۱۳ هزار بار دقیق تر از انسان است
آیا میدانید لاما شتر بدون کوهانی است که به هنگام عصبانیت بر صورت طرف مقابل تف می اندازد.
آیا میدانید قلب گنجشک ۱۰۰ بار در دقیقه می تپد. گنجشک ها روی زمین می پرند.
آیا میدانید فیل تنها حیوانی است که می تواند ایستادن روی سر و گردن را یاد بگیرد.
آیا میدانید یک موش کور ۱۴ سانتی می تواند در یک شب تونلی به طول ۹۱/۴ متر حفر کند.
 آیا میدانید مرغ ها برای تخمگزاری احتیاجی به خروس ندارند. خروس فقط برای بارور کردن تخم است
آیا میدانید کرم های ابریشم در ۵۶ روز ۸۶ هزار برابر وزن خود غذا می خورند.
آیا میدانید دارکوب ها قادرند ۲۰ بار در ثانیه به تنه درخت ضربه بزنند
آیا میدانید زمان گردش سیاره عطارد بدور خود ۲ برابر زمان گردش آن بدور خورشید میباشد
آیا میدانید ۹۰ ٪ سم مارها از پروتئین تشکیل یافته است
آیا میدانید قلب میگو ها در سر آنها قرار دارد
آیا میدانید گونه ای از خرگوش قادر است ۱۲ ساعت پس از تولد جفت گیری کند
آیا میدانید سطح شهر مکزیک سالانه ۲۵ سانتیمتر نشست میکند
آیا میدانید موشهای صحرایی سالانه یک سوم ذخایر غذایی جهان را نابود میسازند
آیا میدانید بیشترین سرعت که انسان دست یافته ۴۰,۰۰۰ کیلومتربا سفینه آپالو ۱۰ است
آیا میدانید چین بیشتر از هر کشوری همسایه دارد، چین با ۱۳ کشور هم مرز است
آیا میدانید موریانه ها قادرند تا ۲ روز زیر آب زنده بمانند
آیا میدانید کبد انسان در ۳۰۰ تا ۵۰۰ روز نو میشود، یعنی اینکه از سلولهای جدیدی برخوردار میشود
آیا میدانید درازترین دم به سوسمار آبهای شور تعلق دارد که درازای آن به ۳ متر میرسد
آیا میدانید قدمت خالکوبی به بیش از ۵۰۰۰ سال میرسد
آیا میدانید اغلب مارها دارای ۶ ردیف دندان میباشند
آیا میدانید شمپانزه ها قادرند مقابل آینه چهره خود را تشخیص دهند اما میمونها نمیتوانند
آیا میدانید قلب والها تنها ۹ بار در دقیقه میتپد
آیا میدانید درازترین جانور یک نوع کرم خاکی است که درازای آن به بیش ۵۵ متر میرسد
آیا میدانید اولین کلیسای ساخت بشر یعنی کلیسای پطرس مقدس در انطاکیه ترکیه میباشد
آیا میدانید تقریبا ۶۵ ٪ وزن انسان را اکسیژن تشکیل میدهد.
آیا میدانید رشد تعداد ماشینها در جهان ۳ برابر رشد جمعیت انسانهاست.
آیا میدانید وزیر دفاع اسراییل و ریس حزب کارگر آن ایرانی الاصل میباشند.
آیا میدانید ایران زمان شاه دارای ورزیده ترین خلبانان دنیا بود و تیم اکرو جتش حرف اول را در دنیا میزد
آیا میدانید بیشترین آمار طلاق در جهان متعلق به ایران است
آیا میدانید کوکا کولا در اصل سبز رنگ است
آیا میدانید اسم قاره ها با همان حرفی که آغاز میشود پایان میابد
آیا میدانید شما نمیتوانید با حبس نفستان خود کشی کنید
آیا میدانید محال است آرنج دستتان را بلیسید
آیا میدانید خوک‌ها به دلیل فیزیک بدنی قادر به دیدن آسمان نیستند
آیا میدانید فندک قبل ازکبریت اختراع شد
آیا میدانید بیشتر سر دردهای معمولی از کم نوشیدن اب است
آیا میدانید زکریای رازی به غیر از الکل کاشف گوگرد هم هست
آیا میدانید رکورد ضربه زدن به توپ پیگ پنگ در مدت زمان ۶۰ ثانیه ۱۷۳ ضربه است
آیا میدانید مهمترین عامل افزایش طول عمر داشتن تناسب اندام به همراه وزنی مناسب است
آیا میدانید ۷۰ در صد جمعیت ایران زیر ۳۰ سال سن دارند و ایران جوانترین جمعیت دنیا را دارد
آیا میدانید خوردن کاهو مانع ریزش و سفید شدن موها میگردد
آیا میدانید برای جلو گیری از جوانه زدن سیب زمینی درون سبد ان یک عدد سیب قرار دهید
آیا میدانید اب دریا دارای طلاست و این مقدار در حدود ۴ گرم در هر میلیون تن اب است
آیا میدانید یک نوع وزغ وجود دارد که در بدن خود سم کافی برای کشتن ۲۲۰۰ انسان را دارد
آیا میدانید ۳۵۰ هزار نوع کفش دوزک در جهان وجود دارد
آیا میدانید وال برای شکار از صدای بسیار بلندی که دارد استفاده میکند و طعمه را فلج یا میکشد
آیا میدانید سریعترین قطار دنیا سرعت ۵۸۱ کلیومتر دارد، این نوع قطارها در ژاپن وجود دارند
آیا میدانید چشم انسان حدود ۱۳۵ میلیون سلول بینایی دارد
آیا میدانید مراسم مومیایی کردن در مصر باستان ۷۰ روز به طول میانجامید
آیا میدانید صدایی بلندتر از زمانیکه سفینه ایی به فضا پرتاب میشود در جهان وجود ندارد
  آیا میدانید در قدیم ارزش نمک بیش از طلا بوده ، از نمک برای نگهداری غذا استفاده میشده است
آیا میدانید شکستگی استخوان ناشی از پوکی استخوان در زنان دو برابر مردان است
آیا میدانید در حدود ۹۷٪ از زنان چینی فاسد می باشند.
آیا میدانید توماس ادیسون از تاریکی وحشت داشت.
آیا میدانید چشم شتر مرغ از مغزش بزرگتر است.
آیا میدانید الفبای مردم هاوایی ۱۲ حرف دارد.
آیا میدانید مورچه ها نمیخوابد.
آیا میدانید اسکندر و ژولیوس سزار صرع داشتند
آیا میدانید ادامس توسط یک فرمانده جنگی اختراع شد.
آیا میدانید کد کشور روسیه ۰۰۷ است.
آیا میدانید ارتفاع برج ایفل در سرما و گرما بر اثر انقباض وانبساط ۱۶ ساتنی متر تغییر میکند.
آیا میدانید عقرب میتواند سه سال بدون غذا زندگی کند
آیا میدانید یک سوسک حمام می‌تواند ۹ روز بدون سر زندگی کند تا اینکه از گرسنگی بمیرد.
آیا میدانید یک کوروکودیل نمی‌تواند زبانش را بیرون در بیاورد.
آیا میدانید حلزون می‌تواند ۳ سال بخوابد.
آیا میدانید به طور میانگین مردم از عنکبوت بیشتر می‌ترسند تا از مرگ!
آیا میدانید خطوط هوایی آمریکا با کم کردن ۱ زیتون از سالاد هر مسافر توانست ۴۰,۰۰۰$ جمع کند.
آیا میدانید ملت آمریکا بطور میانگین روزانه ۷۳,۰۰۰ متر مربع پیتزا می‌خورند.
آیا میدانید بچه‌ها بدون کشکک زانو متولد میشوند که در سن ۲ تا ۶ سالگی ظاهر می‌شوند.
آیا میدانید پروانه‌ها با پاهایشان می‌چشند.
آیا میدانید گربه‌‌ها می‌توانند ۱۰۰ صدا با حنجره خود تولید کنند در حالیکه سگ‌ها کمتر از ۱۰
آیا میدانید کوبیدن سر به دیوار ۱۵۰ کالری در ساعت مصرف می‌کند.
آیا میدانید نزدیکترین ستاره به ما ۱ سال نوری فاصله دارد
آیا میدانید انسان برای اولین بار در ۱۷۸۳ پرواز را تجربه کرد و توانست ۸ کیلومتر با بالن پرواز کند
آیا میدانید ۱۵۰ میلیون سال پیش امریکایی ج از افریقایی ج از نظر جغرافیایی جدا شده است
آیا میدانید جمیعت جهان تا ۵۰ سال آینده از مرز ۹ میلیارد نفر خواهد گذشت
آیا میدانید گرمترین سیاره زهره می باشد این سیاره درجه حرارت ثابتی دارد که ۴۶۲ می باشد
آیا میدانید عمر خورشید ۵ میلیارد سال می باشد
آیا میدانید عمر کهکشان راه شیری ۱۰ میلیارد سال می باشد
آیا میدانید نقره ۱۰۰ ها بار از مواد ضد عفونی قوی تر است و ۶۵۰ نوع میکروب را از بین می برد
آیا میدانید مساحت کره زمین ۵۱۵ میلیون کیلومتر است
آیا میدانید کهکشان راه شیری بیش از ۱۰۰ ملیون ستاره دارد
آیا میدانید حنجره زرافه تار صوتی ندارد و گنگ است
آیا میدانید تنها غذائی که فاسد نمی شود عسل است
آیا میدانید پلک زدن زنان ۲ برار پلک زدن مردان است
آیا میدانید قدیمترین بنا در شمال توکیو است ۵۰ هزار سال قدمت دارد
آیا میدانید روزانه ۱۴,۰۰۰ نفر به بیماری ایدز مبتلا می شوند
آیا میدانید مقاوم تریم ماهیچه در بدن زبان است
آیا میدانید لایه پوستی که آرنج دست را پوشیده هر ۱۰ روز یکبار عوض میشود
آیا میدانید در هر قطره آب ۳۳ میلیارد الکترون وجود دارد
آیا میدانید مرغ با شنیدن موسیقی بزرگترین تخم را میگـــذارد
آیا میدانید مورچه کارگر تا ۵ سال و مورچه ملکه تا ۲۵ سال عمر میکند
آیا میدانید زنبور عسل ۲ معده دارد یکی برای جمع آوری عسل و دیگری برای هضم غذا
آیا میدانید مورچه نسبت به بدن اش بزرگترین مغز را دارد
آیا میدانید جنین انسان بعد از ۱۷ هفته می تواند خواب هم ببیند یا ۴ ماه!
آیا میدانید گربه و سگ ۵ نوع گروه خون دارند در حالیکه انسان ۴ نوع گروه خون دارد
آیا میدانید ۱۳۰۰ تا از کره زمین در سیاره مشتری جای میگیرد
آیا میدانید در شیلی صحرایی وجود دارد که هزاران سال میشود در آن باران نباریده
آیا میدانید خرگوش و طوطی تنها حیواناتی اند که بدون برگشتن به عقب پشت سر خود را ببینند
آیا میدانید طول قد هر انسان سالم برابر ۸ وجب دست خود اوست
آیا میدانید شبکه چشم انسان ۱۳۵ میلیون سلول دارد که مسولیت تشخیص رنگها را بر عهده دارند
آیا میدانید بدن انسان ۵۰ هزار کیلومتر رشته عصبی دارد
آیا میدانید تنها موجودای که میتواند به پشت بخوابد انسان است
آیا میدانید چشم سالم انسان میتواند ۱۰ ملیون رنگ مختلف را ببیند و از هم دیگر جدا نماید
آیا میدانید همه نوزادان میگو نر میشوند و بعد از چند هفته بخشی از نوزادان به ماده تبدیل میشوند
آیا میدانید افرادی که در اثر گزندگی زنبور میمیرند بیش از افرادی استند که در اثر مار گزدگی میمیرند
آیا میدانید حس بویایی خرس تقریباً ۱۰۰ برابر قوی تر از حس بویایی انسان است
آیا میدانید عریض ترین آبشار جهان خن است عرضی ۱۱ کیلو متر و ارتفاع بین ۱۶ تا ۲۱ متر دارد
آیا میدانید بدن انسان قادر است در ظرف ۱ ساعت ۲ لیتر عرق تولد کند
آیا میدانید با چشم غیر مجهز به تلسکوب می توان ۶ هزار ستاره را در آسمان مشاهده کرد
آیا میدانید کشور تایوان از نظر موقیعت جغرافیائی در خطرناکترین نقطعه جهان قرار دارد
آیا میدانید در جهان فقط ۷ هزار ببر وجود دارد
آیا میدانید تشکیل و تولد سیاره ای مشابه زمین حداقل به ۳ میلیون سال نیاز دارد
آیا میدانید برای فرار از جاذبه زمین به سرعت ۱۱ کلیومتر در ثانیه نیاز است
آیا میدانید ظروف پلاستیکی ۵۰ هزار سال در برابر تجزیه و فرسودگی مقاوم اند
آیا میدانید آب گرم زودتر از آب سرد یخ میزند
آیا میدانید از یک درخت معمولی می توان ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلو کاغذ تولید کرد
آیا میدانید آهن فلزی است که بیشتر از دیگر فلزات در جهان مصرف دارد
آیا میدانید مغز بیشتر انرژی را در بدن مصرف میکنند به همین دلیل هم از سایر نقاط بدن گرمتر است
آیا میدانید انجیر خشک کرده ۶ برابر انجیر تازه مقوی تر است
آیا میدانید سالانه ۸۶ ملیون نفر به جمعیت جهان اضافه می شود
آیا میدانید با پیشرفت علم هنوز برای دانشمندان ساختن عسل کشف نشده است
آیا میدانید ۹۰%مردم در نیمکره شمالی زندگی میکنند
آیا میدانید درخت خرما نر هرگز بار نمی آورد
آیا میدانید پروتین تخم مرغ بیشتر از شیر و گوشت است
آیا میدانید سرکه قدیمیترین تیزابی است که توسط مصریان در حدود ۳ هزار سال قبل کشف شد
آیا میدانید در دنیا از هر ۵ نفر ۴ نفر موهایش تیره میباشد
آیا میدانید خرس کوالا هرگز آب نمی‌نوشد و آب مورد نیاز خود را با خوردن برگ گیاهان تامین می‌کند
آیا میدانید دریاچه بایکال کهنسالترین دریاچه دنیا است ، قدمت آن به ۷۰ میلیون سال میرسد
آیا میدانید مساحت خیلج فارس ۲۴۰ هزار کیلومتر مربع میباشد
آیا میدانید اولـیـن تــمـاس تـلفـنی ایـران سـال ۱۲۸۵ خـورشـیـدی در تـهـران برقرار شد
آیا میدانید نوعی کوسه دارای ۳۵۰۰ دندان می بـــاشد که از هیچ یک از آنها استفاده نمیکند
آیا میدانید بـدن انـســان برای حفظ تعادل خود در حـال ایستادن از ۳۰۰ عضله استفاده میکند
آیا میدانید سرعت سریعترین حلزون ۲.۳ میلیمتر در ثانیه میباشد یعنی ۱ کیلومتر در ۵ شبانه و روز
آیا میدانید چـگـالـی زمـیـن از سیارات دیـگر منظومه شمسی بیشتر است
آیا میدانید هر فرد هنـگام غــذا خوردن بطور مـتـوسط ۲۹۵ بار عمل بلعیدن را انجام می دهد
  آیا میدانید خواب کمتر از ۶ ساعت و بیشتر از ۸ خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد
آیا میدانید خطر ابتلا به آنفلوانزای مرغی ۱ بر ۱۰۰ میلیون میباشد
آیا میدانید که دروان حاملگی کرگدن نیز به ۴۹۰ روز است
آیا میدانید پستانداران بغیر از انسان و میمون، رنگها را بدرستی تشخیص نمیدهند
آیا میدانید مونالیزا فاقد ابرو میباشد زیرا در دوران رنسانس تراشیدن ابرو مد بوده است
آیا میدانید تقریبا نیمی از کل نشریات جهان در دو کشور آمریکا و کانادا منتشر میگردند
آیا میدانید نوشابه های زرد رنگ زیان بارتر از نوشابه های سیاه رنگ هستند
آیا میدانید شش چپ اندکی از شش راست کوچکتر تا فضای کافی برای قرارگیری قلب فراهم آید
آیا میدانید هر چشم مگس دارای ۱۰ هزار عدسی میباشد
آیا میدانید مقاومت موش صحرایی در برابر بی آبی بیشتر از شتر میباشد
آیا میدانید جمعیت میمونهای هند بالغ بر ۵۰ میلیون می باشد
آیا میدانید تعداد چشمان عقربها به ۱۲ عدد میرسد
آیا میدانید اثر سیب در بیـدار نـگـهـداشتن افـراد در شـب بـیشـتر از قـهــوه و کافئین است
آیا میدانید فاصله سطح کره زمـیـن تـا مـرکز آن حدود ۶۳۷۰ کیلومتر است
آیا میدانید اغلب ماتیکها حاوی فلسهای ماهی میباشند
آیا میدانید دارچین بسیار کشنده است اگر به صورت وریدی به انسان تزریق شود باعث مرگ میشود
آیا میدانید فقط یک نفر از ۱ میلیارد نفر بیش از ۱۱۶ سال عمر می‌کند.
آیا میدانید عمومی ترین نام در دنیا محمد است.
آیا میدانید بلندترین زن دنیا ۲.۳۶ سانتی متر قد دارد
آیا میدانید طولانی ترین لباس عروس دنیا به طول ۱۰ متر است
آیا میدانید روز تولد شما حداقل با ۹ میلیون نفر دیگر یکی است.
آیا میدانید جلیقه ضد گلوله ، ضد آتش ، برف‌پاک‌کن شیشه و چاپگرهای لیزری را زنان اختراع کردند
آیا میدانید تمامی خرس‌های قطبی چپ ‌دست هستند
آیا میدانید فیلها تنها جانورانی هستند که قادر به پریدن نیستند
آیا میدانید بطور متوسط ، مردم آنقدر از عنکبوتها میترسند که نمیتوانند آنها را بکشند
آیا میدانید مورچه همیشه بر روی سمت راست بدن خود سقوط میکند
آیا میدانید صندلی الکتریکی توسط یک دندانپزشک اختراع شد
آیا میدانید استفاده از هدفون در هر ساعت باکتریهای موجود در گوش را تا ۷۰۰ برابر افزایش میدهد
آیا میدانید نظیر اثرانگشت ، اثر زبان هر شخص نیز متفاوت است
آیا میدانید زنان تقریبا ۲ برابر مردان چشمک می‌زنند.
آیا میدانید انسان‌های راست دست به طور میانگین ۹ سال بیش از چپ دست‌ها عمر می‌کنند.
آیا میدانید لئوناردوداوینچی قیچی را اختراع کرد.
آیا میدانید درآمد مایکل جوردن از کمپانی نایک، بیش از درآمد تمام کارکنان این کمپانی است.
آیا میدانید هیچ کلمه ای در زبان انگلیسی با کلمه month هم قافیه نمی‌شود.
آیا میدانید مورچه ها بعد از مرگ در اثر سم پاشی به پهلوی راست می‌افتند.
آیا میدانید هر انسانی در طول زندگی‌اش به طور میانگین ۸ عنکبوت را در حال خواب می‌خورد.
آیا میدانید گربه ماهی بیش از ۲۷,۰۰۰ عضو چشایی دارد.
آیا میدانید کشتی ملکه الیزابت دوم بابت هر گالون سوخت فقط ۱.۵ متر حرکت می‌کند
آیا میدانید هر آمریکایی به طور میانگین ۲ کارت اعتباری دارد.
آیا میدانید حشراتی مانند مورچه و زنیور و … هم دیکتاتوری دارند
آیا میدانید اگر اکسیژن هوا بیشتر بود حشرات بزرگتر و یک سنجاقک به اندازه یک شاهین میشد
آیا میدانید سریع ترین جت دنیا دارای سرعت ۳۶۰۰ کیلو متر است
آیا میدانید طول همه ریشه های یک نیشکر ۲۰ کیلومتر است
آیا میدانید ملکه میوه ها جوز هندی است
آیا میدانید وزن ۱ قاشق چایخوری از سیاه چاله ها ۲ میلیارد تن است
  آیا میدانید وزن خورشید ۲ میلیارد میلیارد میلیارد تن است
آیا میدانید نعره یک نوع شیر تا ۳ کیلومتری شنیده میشود
آیا میدانید چشم جغد ۸۰ بار از چشم انسان قوی تر است
آیا میدانید ۵۰ ٪ جمعیت جهان هیچگاه در طول حیات خود از تلفن استفاده نکرده است
آیا میدانید مورچه در مایکروویو زنده میماند
آیا میدانید دود سیگار موجود در محیط بیشتر از مواد قندى در پوسیدگی دندان کودکان نقش دارد
آیا میدانید پروانه ها، چشم های مرکب دارند که تعداد آنها گاهی به ۱۸ هزار می رسد
آیا میدانید یک نوع پشه وجود دارد که در ثانیه ۱۰۰۰ بار بال میزند
آیا میدانید نمک از ۵ هزار سال پیش در سفره ما انسانها بوده است
آیا میدانید قانون تبدیل ماده به انرژی انشتین چیست >> انرژی = جرم ضرب در مجذور سرعت نور
آیا میدانید کره زمین از ۱۰۲ عنصر بوجود آمده و این ۱۰۲ عنصر در بدن انسان وجود دارد
آیا میدانید اگر در ۱ سال هیچ مگسی نمیرد حجم مگسهای متولد شده با حجم زمین برابر میشود
آیا میدانید تعداد چینی‌های که انگلیسی بلدند، از آمریکایی‌های که انگلیسی بلدند، بیشتر است
آیا میدانید وزن کوه یخی متوسط الحجم ۲۰ میلیون تن است
آیا میدانید که در تهران روزانه ۲۷ نفر به خاطر الودگی هوا جان خود را از دست می دهند.
آیا میدانید قدمت انرژی تاریک در فضا به ۹ میلیارد سال میرسد
آیا میدانید انسان سالانه بیش از ۱۰ میلیون مرتبه پلک می زند
آیا میدانید ناخن‌های انگشتان دست، تقریبا چهار برابر ناخن‌های پا رشد می‌کنند
آیا میدانید دلفین‌ها هم مانند گرگ‌ها هنگام خواب یک چشمشان را باز می‌گذارند
آیا میدانید مغز انسان ۲ ٪ از وزن بدن است ولی ۲۵% اکسیژن دریافتی را به تنهایی مصرف میکند
آیا میدانید بیشتر سردردهای معمولی از کم نوشیدن آب می باشد.
آیا میدانید که یک چهارم خاک روسیه در سال پوشیده از برف است
آیا میدانید ابررسانا موادی که می‌تواند در حرارت پایین جریان را بدون مقاومت از خود عبور دهند
آیا میدانید ظروف پلاستیکی تقریبا ۵۰ هزار سال در برابر تجزیه و فساد مقاومند.
آیا میدانید در تمام وجود شما بیش از یک مشت گچ «کلسیم» وجود دارد.
آیا میدانید موش دو پای افریقائی از میدان دیدی برابر ۳۶۰ درجه برخوردار است.
آیا میدانید زمان بارداری فیل به ۲ سال می رسد.
آیا میدانید بیشترین ضربان قلب راقناریها با ۱۰۰۰ بار در دقیقه دارد

آب

آب

از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد

آب

یکی از مواد مایع و فراوان‌ترین ماده مرکب بر روی سطح کره زمین و بستر اولیه حیات به شکلی که امروزه می‌شناسیم، است. بیش از ۷۵٪ وزن یک انسان از آب تشکیل شده‌است و نیز بیش از ۷۰٪ سطح کره زمین را آب پوشانده است (نزدیک به ۳۶۰ میلیون از ۵۱۰ میلیون کیلومتر مربع) با وجود این حجم عظیم آب تنها ۲ درصد از آب‌های کره زمین شیرین و قابل شرب است و باقی آن به علت محلول بودن انواع نمک‌ها خصوصاً نمک طعام غیر قابل استفاده است. از همین دو درصد آب شیرین بیش از ۹۰ درصد به صورت منجمد در دو قطب زمین و دور از دسترس بشر واقع شده‌است.

بیشترین چگالی آب خالص در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس (۳۹٫۱۶ درجه فارنهایت) حاصل می‌شود که برابر ۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب یا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.

محتویات

• ۱ نام‌گذاری آب

• ۱.۱ فیزیک

• ۱.۲ هواشناسی

• ۱.۳ محیط زیست

• ۱.۴ منابع آبی

• ۱.۵ مصارف مختلف

• ۱.۶ کیفیت فیزیکی

• ۱.۷ مشخصات شیمیایی

• ۱.۸ مسائل مذهبی

• ۲ ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

• ۲.۱ مولکول

• ۲.۲ خواص فیزیکی آب (مقطر)

• ۳ منابع آب در کره زمین

• ۴ استفاده از آب

• ۴.۱ کمبود آب

• ۴.۲ آلودگی آب شرب و اهمیت تصفیه آب

• ۵ جنبه دینی

• ۶ جستارهای وابسته

• ۷ پانویس

• ۸ منابع

نام‌گذاری آب

آب در زبان های مختلف به نام‌های گوناگون یاد می‌شود. برای مثال در زبان کردی گویش سورانی به آن آو(Aw)می‌گویند که شباهت بسیاری با واژه آب در فارسی و آکوا در لاتین دارد. ؛ همچنین واژه آب در علوم مختلف کاربردهای متفاوتی دارد که بر اساس آن به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

 

فیزیک

در فیزیک بر اساس حالت ماده آب معمولاً به این نام‌ها خوانده می‌شود:

• جامد؛ یخ

• مایع؛ آب

• گاز؛ بخار آب

• پلاسما: بخار آب گرم تر

هواشناسی

در علم هواشناسی حالت‌های مختلف آب بر اساس نوع بارش یا معلق بودن آن در جو طبقه‌بندی می‌شود:

• باران

• تگرگ

• برف

• رگبار

• مه

• ابر

• شبنم

• بخار

محیط زیست

در علم محیط زیست:

• آب آشامیدنی

• فاضلاب یا پساب

• رواناب

• آب جاری

• مردآب

• گندآب

• تالاب

• دالاناب

منابع آبی

بر اساس منبعی که آب در آن قرار دارد و یا از آن به دست می‌آید:

• منابع آب

• آب زیرزمینی

• آب معدنی

• آب سطحی

• آب دریا

• آب چشمه

• آب قنات

• آب چاه

مصارف مختلف

بر اساس نوع مصرف:

• آب آشامیدنی (یا آب شیر یا آب شرب)

• آب معدنی

• آب خالص

• آب یونیزه قلیایی

کیفیت فیزیکی

بر اساس کیفیت فیزیکی:

• آب تلخ

• آب شیرین

 

مشخصات شیمیایی

بر اساس مشخصات شیمیایی:

• آب سبک

• آب سنگین

• آب سخت

• آب مقطر

مسائل مذهبی

بر اساس مسائل مذهبی:

• آب جاری - اسلام

• آب کر - اسلام

• آب قلیل - اسلام

• آب مضاف - اسلام

• آب مطلق - اسلام

• آب مقدس - مسیحیت

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی

 

مولکول‌های آب و پیوند هیدروژنی

مولکول

نوشتار اصلی: آب (مولکول)

فرمول شیمیایی آب، H_۲O است؛ مولکول آب از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده‌است که با پیوندهای کووالانس به هم متصل شده‌اند. اتم‌های هیدروژن دارای بار مثبت هستند و با زاویه نزدیک به ۱۰۵ درجه در اطراف اتم اکسیژن قرار گرفته‌اند که این موضوع باعث قطبی شدن پیوندهای مولکول آب شده‌است.^[۳] جرم مولی آب برابر ۱۸ گرم بر مول می‌باشد.

 

خاصیت مویینگی آب و جیوه به صورت کاو و کوژ

وزن مولکولی آب ۱۸ است. با این وزن مولکولی در شرایط کره زمین (از نظر فشار و دما) آب می‌بایستی به‌حالت گاز باشد.

امونیاک با وزن مولکولی ۱۷ در ۳۳ درجه سانتیگراد زیر صفر به حالت بخار است. سولفید هیدروژن Hydrogen sulfide (گاز فاضلاب) که وزن مولکولی آن ۳۴ است در پایین‌تر از ۵۹ درجه سانتیگراد زیر صفر هنوز بخار است.

توجه کنیم که آب تقریباً سه چهارم مساحت زمین را پوشانیده و تاثیر مهمی روی حرارت هوا و شرایط جوی دارد. اگر آب این حالت استثنایی را نداشت تغییرات جوی، شکل بلای آسمانی به‌خود می‌گرفت. و حیات در آن پایدار نمی‌ماند.

خواص فیزیکی آب (مقطر)

بی‌بو، بی‌رنگ و بی‌طعم. آب خواص ویژه‌ای دارد که آن را از دیگر مایعات متمایز کرده‌است. از این خواص ویژه می‌توان به ظرفیت گرمایی بالا، افزایش غیرعادی حجم به هنگام انجماد، کشش سطحی بالا، گرانروی بسیار پایین و بالا بودن گرمای نهان تغییر فاز اشاره نمود. دلیل بسیاری از این خاصیت‌ها وجود پیوند هیدروژنی در میان مولکولهای آب است. از خواص فیزیکی اعجاب آور آب این است که این ماده در هر دمایی در حالت مایع بخار می‌شود. چگالی آب در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد و فشار ۱ اتمسفر برابر ۰٫۹۹۸ گرم بر سانتمیتر مکعب است. آب در فشار ۱ آتمسفر در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌جوشد و در دمای صفر درجه سانتی‌گراد منجمد می‌شود.

همچنین آب در ۴ درجه سانتی گراد بیشترین چگالی یعنی ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب را دارد، که این مسئله از لحاظ علمی بسیار جالب است و یک استثنا به شمار می‌آید.

منابع آب در کره زمین

نوشتار اصلی: موجودیت آب در کره زمین

اگر کسی از فضا به زمین نگاه کند، آن را یک سیاره آبی رنگ و پر از آب خواهد دید. حجم کل آب‌های موجود در کره زمین، رقمی در حدود ۱٬۳۶۰ میلیون کیلومتر مکعب تخمین زده شده‌است. این حجم با توجه به چرخه آب به طور دائم در بین منابع مختلف در حال جابه‌جایی‌است.

مهمترین منابع آب در کره زمین عبارتند از:

• آب‌های زیرزمینی (چاه، چشمه و قنات)

• آب‌های جوی (باران و برف)

• آب‌های سطحی (رودخانه، دریاچه، دریا و اقیانوس)

همچنین بخشی از آب موجود در کره زمین به‌صورت بخار در آتمسفر و بخش دیگری نیز به‌صورت جامد در یخچال‌های طبیعی وجود دارد.

حجم تقریبی میزان آب ذخیره شده در این منابع به این شرح است

• اقیانوس‌ها: حدود ۱٬۳۲۰ میلیون کیلومتر مکعب (۹۷٫۲٪)

• یخچال‌های طبیعی: حدود ۲۵ میلیون کیلومتر مکعب (۱٫۷٪)

• سفره‌های زیرزمینی: ۱۳ میلیون کیلومتر مکعب (۰٫۹٪)

• آب‌های شیرین موجود در در دریاها، دریاچه‌ها و رودها: ۲۵۰ هزار کیلومتر مکعب (۰٫۰۲٪)

• بخار آب در هواکره حدود ۱۳ هزار کیلومتر مکعب (۰٫۰۰۱٪)

استفاده از آب

میانگین جهانی توزیع میزان استفاده آب در بخش‌های مختلف در سال ۲۰۰۳ به صورت زیر بود:

• کشاورزی: حدود ۶۹٪

• صنعت: حدود ۲۳٪

• مصارف خانگی: حدود ۸٪

بخش کشاورزی به دلیل آبیاری محصولات میزان زیادی آب مورد استفاده قرار می‌دهد. از سال ۱۹۶۰ میانگین جهانی میزان برداشت آب از منابع به منظور آبیاری زمین‌ها ۶۰٪ افزایش یافته‌است و این در حالی‌است که بین ۲۰٪ تا ۳۰٪ آن تبخیر یا جاری می‌شود و به هدر می‌رود . میزان برداشت آب در کشورهای درحال توسعه به علت نداشتن ابزار مناسب دوبرابر کشورهای توسعه‌یافته برای هر هکتار است، درحالی که میزان محصولات کشاورزی آن‌ها یک‌سوم می‌باشد. به‌علاوه، در اکثر نقاط خشک و نیمه‌خشک، به علت کمبود بارش‌های جوی، ۹۰٪ آب مورد نیاز برای آبیاری زمین‌ها از آب شیرین تأمین می‌گردد، درحالی که کشورهای توسعه‌یافته این رقم را به ۴۰٪ رسانده‌اند.

توزیع میزان استفاده آب به‌منظور مصارف خانگی نیز در نواحی گوناگون مختلف می‌باشد. به طور مثال و طبق آمار منتشر شده توسط برنامه عمران سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۶، میانگین میزان آب مصرفی در ایالات متحده حدود ۵۷۵ لیتر و در اروپا بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ لیتر در روز برای هر شخص می‌باشد، درحالی که در کشور موزامبیک این رقم حدود ۱۰ لیتر می‌باشد.

کمبود آب

 

وضعیت کنونی بحران آب در جهان

اگرچه حجم کلی آب‌های موجود برروی زمین نسبتاً زیاد می‌نماید اما متجاوز از ۹۷٪ این آب‌ها در دریاها و اقیانوسها متمرکز هستند و حدود ۲٪ نیز به صورت یخ و یخچال‌ها در مناطق قطبی تجمع یافته‌است. از یک درصد آب باقی‌مانده نیز بخش زیادی در اعماق زمین بوده که استخراج آن مشکل و از دسترس انسان به دور است.

به‌علاوه، منابع آب شیرین در سطح زمین به طور یک‌نواخت توزیع نشده‌اند. درحال حاضر، ۹ کشور ۶۰٪ کل منابع آب شیرین را به خود اختصاص می‌دهند: کانادا، چین، کلمبیا، پرو، برزیل، روسیه، ایالات متحده آمریکا، اندونزی و هند.

در مقابل حدود ۸۰ کشور با کمبود آب مواجه‌اند که برخی از آن‌ها تقریباً به هیچ منبع آب شیرین قابل توجهی دسترسی ندارند: کویت، بحرین، مالت، امارات متحده عربی، سنگاپور، اردن و لیبی.

با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، توسعه صنایع و افزایش آلودگی منابع آب شیرین، دسترسی به آب کافی و مناسب در برخی از کشورها به یک بحران جدی تبدیل شده‌است.

 

آلودگی آب‌های رودخانه تیته در برزیل. در بسیاری از کشورها، علارغم وجود منابع کافی آب شیرین، تأمین آب آشامیدنی سالم با مشکل روبه‌رو است.

طبق آمار برنامه عمران سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۶:

• ۱٫۱ میلیارد نفر به آب آشامیدنی دسترسی ندارند.

• ۲٫۶ میلیارد نفر به آب کافی برای بهداشت دسترسی ندارند.

• ۷۰۰ میلیون نفر در ۴۳ کشور با مشکل کمبود پیوسته آب مواجه هستند.

• ۱٫۸ میلیون کودک زیر ۵ سال هر روز از ابتلا به اسهال به علت آشامیدن آب ناسالم می‌میرند.

آلودگی آب شرب و اهمیت تصفیه آب

آب بیش از دوسوم سطح کره زمین را پوشانده‌است. ۹۷٫۶۳ درصد از آب‌های موجود در این سیاره در اقیانوس‌ها و دریاها انباشته شده‌اند، لیکن تنها حدود ۸/۲ درصد از آب‌های موجود قابل شرب می‌باشد. مقدار قابل توجهی از کل آب‌های سطح کره زمین به‌صورت مناطق قطبی، یخچال‌های طبیعی، رطوبت هوا و خاک می‌باشد که عملاً غیرقابل دسترسی‌است و تنها ۰٫۶۲ درصد از آن در رودخانه‌ها جاری بوده و یا به‌صورت دریاچه‌های آب شیرین و منابع زیرزمینی قرار گرفته‌اند و انسان‌ها آب آشامیدنی خود را از این منابع تأمین می‌نمایند.

 

امروزه این منابع محدود آب شیرین قابل دسترس در معرض انواع آلودگی‌های میکروبی و شیمیائی قرار گرفته، و آلاینده‌های فراوانی از طریق فاضلاب‌های صنعتی و کودهای شیمیائی منابع حیاتی انسان‌ها را به طور جدی تهدید می‌نماید.

۱) متأسفانه با توسعه تمدن جدید و صنعتی شدن جوامع، فاضلاب‌های صنعتی، مواد سمی، فلزات سنگین و آلودگی‌های مضر که برای سلامتی موجود تهدید به شمار می‌آید، از قبیل اسیدیته آزاد، مواد قلیائی، گازهای سمی، مواد رادیواکتیو، میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، چربی و روغن و... را وارد آب‌های شیرین قابل دسترس می‌نمایند.

۲) مواد شوینده که در عصر ما بسیار توسعه یافته و حجم وسیعی را تشکیل می‌دهد، هر روز و هر ساعت از طریق چاه‌های فاضلاب وارد آب‌های زیرزمینی گردیده و مولکول‌های کربن‌دار حلقوی (هیدروکربورها) موجود در آنکه به آسانی قابل استحاله و تغییر نیستند، را وارد آب‌های زیرزمینی می‌گردانند و آلودگی شیمیائی ایجاد می‌نمایند. متأسفانه با تمام تلاشی که به عمل آمده در حال حاضر فقط ۲۵ درصد از پاک کننده‌ها (دترجنت‌ها) در شرایط معمولی تجزیه می‌گردند (جزء انواع تجزیه شونده می‌باشند) و ۷۵ درصد آن‌ها استحاله نمی‌گردد و مولکول‌های حلقوی کربن‌دار آن‌ها شکسته نمی‌شوند.

۳) تصفیه‌خانه‌های آب شرب جهت مبارزه با آلودگی‌ها با اضافه کردن مقداری کلر که ارزان‌ترین و قابل دسترس‌ترین آنتی‌اکسیدان است، میکروب‌ها و ویروس‌ها را در شرایطی خاص (نه به طور کامل) از بین می‌برند. هنگامی که کلر به عنوان گندزدائی کننده در تصفیه آب به کار می‌رود، در اثر ترکیب کلر با مواد آلی مثل اسید هیومیک تولید تری‌هالومتان‌ها THMs یا هالوفرم‌ها را می‌نماید، تری‌هالومتان‌های اصلی عبارتند از: کلروفرم (CHCL3)، برمودی کلرومتان (CHBrCL2)، دی‌برموکلرومتان (CHBr2CL) و برموفرم (CHBr3). شواهدی در دست است که این ترکیبات خاصیت سرطان‌زائی دارند، که برای سلامتی انسان‌ها جداً زیان‌بخش تشخیص داده شده‌اند. در شکل تصفیه آب به‌صورت رایج این‌گونه مواد همچنان در آب باقی می‌مانند و کلر اضافی باقی‌مانده نیز اثر زیان‌آور خود را بر سلامتی انسان‌ها وارد می‌سازد. در هر حال تصفیه‌های اولیه تأثیر زیادی در رابطه با مقابله با آلودگی شیمیائی و عناصر محلول در آب نمی‌توانند انجام دهند. فلزات مضر و نمک‌های زیان‌آور همچنان از طریق آب آشامیدنی وارد بدن انسان‌ها می‌گردند و اثرات تخریبی خود را به‌جای خواهند گذاشت.

۴) آب حاوی محلول نمک‌ها و فلزات زیان‌آور، که میزان آن با: رسانایی الکتریکی و مجموع جامدات محلول، مشخص می‌گردد، متابولیسم سلولی و سوخت و ساز سلول‌های بدن انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دررسیدن غذا و اکسیژن کافی به نسوج و بافت‌های بدن اختلال ایجاد می‌نماید. این اختلال به‌صورت خستگی مفرط، ناراحتی‌های پوستی، ضعف در عضلات بدن، سردرد و... ظاهر می‌گردد. مواد زائد آب در سیستم گردش خون به‌صورت رسوباتی در جداره رگ‌ها باقی می‌مانند و موجب تصلب شرائین، فشار خون، کاهش کارائی کلیه‌ها و کاهش ترشحات مفید غدد بدن و نهایتاً سکته‌های قلبی، مغزی و سایر عوارض خطرناک می‌گردند.

۵) میزان آب موجود در بدن انسان ۶۶ درصد تا ۸۵ درصد است که مقدار آن در خون ۷۹ درصد می‌باشد. آب سالم و بهداشتی آبی‌است که قادر به انجام مأموریت‌های ضروری برای حیات پرنشاط و سالم باشد. سوخت و ساز سلولی عمدتاً توسط آب صورت می‌پذیرد و آب به طور دائم سلول‌ها و بافت‌ها را با حمل مواد غذائی تغذیه کرده و سپس مواد زائد آن‌ها را به خارج از بدن حمل می‌کند، که در صورت اشباع بودن مولکول‌های آب از عناصر زائد این توانائی کاهش می‌یابد و عوارض آن به‌صورت‌های گوناگون در زندگی ما ظاهر می‌گردد.

۶) توجه به امر بهداشت آب آشامیدنی و مضرات ناشی از آلودگی‌های مختلف آب در سال ۷۸ توجه همراهان گروه تصفیه آب را به خود جلب نمود. آنان جهت پرهیز دادن از امراض و ناراحتی‌های ناشی از این آلودگی‌ها، و توسعه آگاهی عمومی نسبت به آن‌ها تلاش‌های خود را آغاز کردند. استفاده گسترده از سیستم‌های تصفیه اسمز معکوس از نتایج این فعالیت‌هاست. اسمز معکوس سیستمی‌است که با بهره‌گیری از قانون اسمز در طبیعت می‌تواند آب‌های آلوده و ناسالم با عبور دادن از فیلتری مخصوص به نام غشاء به آب سالم بهداشتی تبدیل نماید، که نزدیک به مختصات استاندارد سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. این سیستم مولکول‌های آب را غربال کرده و مولکول‌های اشباع نشده و سالم را از مولکول‌های اشباع شده جدا می‌نماید. انواع میکروب‌ها و ویروس‌ها که در اندازه‌های فیزیکی ۰۳/۰ تا ۳ میکرون مشخص می‌گردد و همچنین انواع فلزات سنگین و نمک‌های زیان‌آور را به‌صورت پساب خارج می‌نماید و تنها به آب سالم و بهداشتی اجازه عبور و خروج از سامانه را می‌دهد که قابل شرب و اطمینان‌آور است.

جنبه دینی

آب که از دیرباز به سبب حیاتی بودن مقدس شمرده می‌شود در یک آیین معنوی کاربردی تقدسبخش پیدا می‌کند. تقدس آن به گونه‌ای است که از یک سوی نماد زیست و زندگی و از سوی دیگر نماد پالایش و طهارت می‌باشد. آب در ترکیب با یک آیین‌های پاکیزگی و طهارت تبدیل به رکن اساسی در آیینهای مذهبی می‌شود. بر اساس باورهای اسلامی آب تنها مایع پاک کننده است. البته پاکی تنها به تمیزی اشاره نمی‌کند و مفهومی گسترده‌تر را فرا می‌گیرد. بر اساس دستور اسلام، هر مسلمان در روز باید ۵ بار با آب وضو بگیرد. وضو گرفتن قبل از خواندن نماز واجب است. همچنین در موارد بسیاری مسلمانان باید بدن خود را بطور کامل با آب شست‌وشو دهند که به آن غسل می‌گویند. البته غسل‌های مستحبی نیز در برخی روزهای عید و مناسبت‌های خاص از سوی رهبران اسلامی توصیه شده که موجب پاکی و طهارت جسم و در نتیجه ارامش روحی نیز می‌شود. این متن برداشتی است که منبع آن راهنمای فتاوای آیت‌الله خامنه‌ای است.

برخی باورهای دینی برای این عنصر مادی به خاطر پالایندگی جسم مرتبه پالایندگی روح نیز قائل شده‌اند. در بیان اسطوره ایزیس از ایزدان مصری آمده‌است که پیکر مرده ایزیس در آبهای نیل شناور بود و به زندگی برگشت به این خاطر که در آبهای نیل غسل داده شد. ایزدبانوی ماه، در اساطیر قبایل مائوری نیوزیلند، به نام مارما پس از اینکه به طور کامل از بین می‌رود، هرگاه در آبهای زندگانی خود را شست‌وشو می‌دهد دوباره شکوه گذشته خود را بازمی‌یابد.

نام وایورا، ایزدبانوی تندرستی در جزایر پلی‌نزی مرکزی، به معنای «آب زندگانی» است. در داستان حماسی گیلگمش، وقتی گیلگمش خسته و درمانده به دنبال زندگی جاودان رهسپار می‌شود، با سیدوری برخورد می‌کند. او در پاسخ گیلگمش که زندگی جاودان را خواستار است، نخست به او گوشزد می‌کند که زندگی جاودان ویژه ایزدان است و در این میان سهم انسان، لذت بردن از مواهب زندگی است. او خطاب به گیلگمش می‌گوید پوشاک نو به تن کن، تن را در آب بشوی و...

در این اسطوره شستن تن در آب، جزیی از سهم و قسمت انسان از زندگی، و از مواهب ارزشمندی که خدایان به انسانها بخشیدهاند، محسوب می‌شود

 

تله متری

تله متری چیست؟ (Telemetry)

تله متری

تله متری

 

تله متری

  تعریف :

تله متری فرآیند ارتباطات خودکار و پیشرفته ای است که توسط آن اندازه گیری ها در نقاط دور افتاده و یا غیر قابل دسترس انجام شده و اطلاعات و داده ها جهت پردازش و نظارت به مرکز  یا واحد کنترل ارسال می گردد. کلمه(Telemetry) از ریشه یونانی مشتق شده است واژه  تله به معنی  از راه دور و مترون به معنی اندازه گیری است.
گر چه این اصطلاح معمولا به مکانیسم های انتقال داده های بی سیم (به عنوان مثال سیستم هایی رادیویی، سیستم های مافوق صوت و یا مادون قرمز) اشاره دارد، ولی این سیستم انتقال داده، رسانه های دیگر مانند تلفن و یا شبکه کامپیوتری، لینک های نوری و یا دیگر ارتباطات سیمی مانند خط  حامل فاز را نیز شامل می شود. بسیاری از سیستم های تله متری مدرن امکان دریافت و انتقال داده های تله متری با شبکه های GSM واستفاده  از اس ام اس با هزینه های پایین وحضور در هر جای پوشش شبکه موبایل را فراهم کرده است.

   تاریخچه:

 سرآغاز انتقال اطلاعات بصورت تله متری در طول سیم، در قرن ۱۹ میلادی بود. یکی از اولین مدارات انتقال داده در سال ۱۸۴۵ در روسیه تزاری  بین کاخ زمستانی و ستاد ارتش شکل گرفت. در سال ۱۸۷۴، مهندسین فرانسوی، سیستمی را طراحی کردند که اطلاعات مربوط به سنسورهای آب وهوا وعمق برف درمونت بلان را بلا فاصله به پاریس منتقل می کرد. در سال ۱۹۰۱ مخترع آمریکایی  Michalke C. یک مدار برای ارسال اطلاعات چرخشی همزمان با بیش از یک فاصله  اختراع کرد.سال ۱۹۰۶، مجموعه ای از ایستگاه های لرزه نگاری بصورت تله متری به رصدخانه پولکاوا در روسیه جهت انتقال اطلاعات متصل گردید. در سال ۱۹۱۲، شرکت ادیسون یک سیستم تله متری جهت نظارت بر بارهای الکتریکی در شبکه برق خود راه اندازی کرد.در کانال پاناما (اتمام کار ۱۹۱۳- ۱۹۱۴) برای نظارت بر سطح آب از سیستم های تله متری گسترده ای استفاده گردید.

   کاربردها:

عملکرد سیستم  های تله متری به گونه ای می باشد که هر جا تحت پوشش شبکه موبایل باشد از راه دور و از طریق ارتباط  sms می توان پارامترهای حساس سیستم تحت کنترل  را نظارت یا کنترل نمود

   علم هواشناسی:

 از سال ۱۹۲۰ در بالن های هواشناسی برای انتقال داده های آب و هوایی از سیستم های تله متری استفاده می شود.

  صنعت نفت و گاز:

 از سیستم های تله متری برای انتقال بلادرنگ اطلاعات مکانیک حفاری و ارزیابی  چاه جهت حفر چاه استفاده می شود.

  علوم فضایی:

 تله متری برای انتقال داده ها ی سفینه های فضایی سرنشین دار و بدون سرنشین استفاده می شود بگونه ای که فاصله بیش از ۱۰ میلیارد کیلومتر را می تواند پوشش بدهد.
با پیشرفت روز افزون علوم فضایی ونیاز به ارسال سریع اطلاعات سفینه ها و سیستم های نمونه گیری به مراکز زمینی جهت پردازش و ارسال مجدد دستورات برای سیستم های موجود در سفینه  کاربرد سیستم های تله متری در این حوزه از تکنولوژی بسیار چشمگیر می باشد.

   مسابقات ماشین سواری:

 تله متری یک عامل کلیدی در مسابقات موتورسواری و ماشین سواری مدرن است، سیستم های تله متری این اجازه را می دهد که طراحان مسابقه
داده های جمع آوری شده در طول آزمون یا مسابقه را تفسیر واز آن جهت تنظیم موتور برای عملکرد مطلوب استفاده نمایند. سیستم های مورد استفاده در مسبقات بزرگتر مانند فرمول یک  پیشرفته تر شده است بگونه ای که در آن پتانسیل  زمان رسیدن به خودروی جویی را می توان محاسبه کرد و در این زمان است که از راننده انتظار می رود برای سبقت گرفتن اقدام کند. نمونه ای از اند ازه گیری هایی که بر روی یک ماشین مسابقه انجام می شود شامل شتاب (نیروهای G) در ۳ محور خواندن درجه حرارت، سرعت چرخ و جابجایی تعلیق می باشد. در فرمول یک، ورودی راننده نیز ثبت  می شود بنابراین تیم می تواند عملکرد راننده را ارزیابی کرده و بعنوان مثال در صورت تصادف می توان خطای راننده را به عنوان علت احتمالی رد یا تایید کرد.
در فرمول یک، سیستم تله متری جدیدی در اوایل ۱۹۹۰ ظهور کرد که شامل نمایش پیام بر روی داشبورد ماشین بود که هر تیم می توانست آن را به روز رسانی کند. توسعه این سیستم جدید تا ماه مه سال ۲۰۰۱، زمانی که برای اولین بار دراتومبیل اجازه استفاده از این سیستم داده شد ادامه پیدا کرد. در سال ۲۰۰۲، تیم ها با استفاده از این سیستم  قادر به تغییر نقشه موتور و غیر فعال کردن سنسورهای  موتور هنگام خروج از مسیر مسابقه تا زمان بازگشت خودرو به مسیر اصلی بودند.

   کشاورزی:

 لازمه هر گونه فعالیت مربوط به تولید محصولات کشاورزی سالم و بازده خوب، در دسترس بودن به موقع اطلاعات آب و هوا و خاک آن محصولات می باشد. بنابراین،
ایستگاه های هواشناسی  بی سیم نقش مهمی در پیشگیری از بیماری ها و آبیاری دقیق محصولات کشاورزی بازی می کند این ایستگاهها پارامترهای لازم برای تصمیم گیری چون: دمای هوا و رطوبت نسبی، بارش و رطوبت برگ (برای مدل های پیش بینی بیماری)، تابش خورشیدی و سرعت باد (برای محاسبه تبخیر و تعرق)، تنش کمبود آب (WDS) سنسورهای برگ و رطوبت خاک (برای تصمیم گیری آبیاری بسیار مهم است) را به یک ایستگاه پایه منتقل می کند.

ازآنجا که آب و هوای محیط های بسته وآزمایشگاهی می تواند به میزان قابل توجهی مهم باشد، چنین داده ها یی باید مستقیما از محل ارسال گردد. ایستگاه های مانیتورینگ معمولا داده ها را از طریق پست های رادیویی زمینی (گاهی اوقات سیستم های ماهواره ای) به مرکز کنترل انتقال می دهند.

 مدیریت آب:

 تله متری در مدیریت آب از اهمیت زیادی برخوردار می باشد بگونه ای که  پارامترهای مهم کیفیت و توابع اندازه گیری جریان آب را می توان بکمک سیستم های تله متری به واحد کنترل ارسال کرد.
کاربردهای عمده  تله متری در این حوزه عبارتند از: AMR (قرائت اتوماتیک)، نظارت بر آبهای زیرزمینی، تشخیص نشت در خط لوله توزیع و نظارت تجهیزات. داشتن اطلاعات ان لاین و تقریبا واقعی امکان واکنش های سریع به حوادث در این زمینه را می دهد.

  صنایع اکتشافی ، دفاعی وفضایی:

 تله متری در سیستم های پیچیده مانند موشک، RPVs ها، فضاپیما، سکوهای نفتی و واحدهای تولید شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد، تله متری امکان نظارت و مانیتورینگ اتوماتیک هشدارها و ثبت دیگر اطلاعات لازم برای عملکرد کارآمد و ایمن سیستم ها را دارد. آژانس های فضایی مانند ناسا، آژانس فضایی اروپا (ESA) و سازمان های دیگر استفاده از تله متری و یا سیستم های telecommand  برای جمع آوری داده ها از فضاپیماها و ماهواره استفاده می کنند.
تله متری در توسعه موشک ها، ماهواره ها و هواپیماهای بسیار حیاتی است زیرا این سیستم ممکن است در حین یا بعد از آزمون نابود شده است. مهندسان هوا فضا به پارامترهای بحرانی سیستم جهت تجزیه و تحلیل و بهبود عملکرد سیستم نیاز مبرم داشته و در صورت عدم استفتده از سیستم تله متری، این داده ها اغلب غیر قابل دسترس می باشد.

 

سیستم کنترل و تله متری شبکه های انتقال سیالات (آب ،نفت،گاز)

سیستم کنترل و تله متری شبکه های آبرسانی، ضمن جمع آوری اطلاعات از نقاط مختلف شبکه و مانیتورینگ آنها، امکان کنترل مکانیزم‏های چنین شبکه‏های گسترده ای را فراهم می آورد

این سیستمها مجموعه ای از تجهیزات الکترونیکی - مخابراتی باهوش و قابل برنامه ریزی می باشند که بر اساس پروتکل های استاندارد در ساخت و سازهای الکترونیکی، طراحی و ساخته شده اند. آنها ضمن آنکه می توانند بصورت قائم به خود بکار گرفته شوند، امکان اتصال به سیستم های کنترل مرکزی سوپروایزری (SCADA) را نیز در جهت گسترش سیستم فراهم می آورند. بدیهی است امکانات موجود در سیستم های اسکادا بخصوص در لایه ارتباطات و شبکه های اطلاعاتی (LAN ، اینترنت و ...)، امکان قرار گرفتن آنها را در سیستم های مدیریت اطلاعات (MIS)، کنترل تولید بر اساس آمار، (SPC) تعمیر و نگهداری مرکزی (PM) و کنترل بهره وری را فراهم خواهند آورد. چاه ها و مراکز پمپاژ، مخازن اصلی و میانی، خطوط آبرسانی و ایستگاه های مدیریت و کنترل راه دور از جمله بخش های مهم چنین سیستم هائی می باشند. تأمین مداوم آب، نگهداری سطح مخازن آب در وضعیت مطلوب، حفاظت از خطوط آبرسانی، تعمیر و نگهداری بلادرنگ، کنترل مصرف انرژی، بهره وری بیشتر و مانیتورینگ شبکه می تواند از جمله اهداف مهم بکارگیری این سیستم باشد.

مشخصات کلی سیستم تله متری شبکه های انتقال سیالات

ویژگیهای کلی سیستم های مستقر در چاهها و مراکز پمپاژ

1- امکان قرائت کلیه سیگنال‏های دیجیتالی موجود در اتاقک تابلو برق جهت مانیتورینگ از جمله :

وضعیت کنترل فاز

وضعیت بانک خازنی

وضعیت سوئیچ سطح آب چاه

وضعیت ستاره - مثلث در تابلوهای الکترومکانیکال

وضعیت سیستم قدرت در تابلوهای الکترواستاتیک

وضعیت دزدگیر الکترونیکی مستقر در اتاقک چاه

وضعیت سطح آب مخازن نزدیک به اتاقک

2- امکان کنترل مکانیزم های مستقر در محل اتاقک چاه مانند:

خاموش‏و‏روشن‏کردن الکتروپمپ‏ها

کنترل شیرهایبرقی متصل به پمپ

کنترل روشنائی

3- امکان اتصال به دستگاه های اندازه گیری از طریق درگاه سریال RS485 مانند:

دستگاه اندازه گیری پارامترهای اساسی قدرت

(جریان 3 فازه، ولتاژ 3 فازه، توان راکتیو، توان اکتیو، کنتور، فرکانس برق ورودی و ... )

دستگاه اندازه گیری فشار، فلو

4- مجهز به سیستم مخابراتی جهت انتقال صوت ودیتا براساس پروتکل ‏های‏ استاندارد نظیر Modbus، SysmacWay و غیره.

5- مجهزبه‌پانل‌حاوی‌تجهیزات‌رابط‌کاربرHMI (کیبرد، صفحه نمایش، کلیدهای صنعتی تعیین وضعیت)

6- نمایش دهنده های نوری جهت تعیین وضعیت ورودی ها، فرامین و وضعیت کار دستگاه.

7- مجهز به حافظة غیر فرار جهت ذخیره تنظیمات محلی و کنتور عملکرد.

8- مجهز به واحد شروع مجدد اتوماتیک جهت خروج از حالت های تعلیق.

9- امکان اتصال گروهی در یک شبکه RS485 و اتصال به مرکز کنترل .

ویژگی های ‏کلی ‏سیستم‏های مستقر در منابع اصلی

1- امکان قرائت سیگنال های دیجیتالی موجود در محیط مخزن نظیر:

وضعیت سطح سنج های دیجیتال موجود در مخزن

وضعیت شیرهای برقی ورودی و خروجی مخزن از لحاظ موقعیت (باز، بسته)

وضعیت سیستم های حفاظتی قدرت در تابلوهای برقی شیربرقی ها و کلرزن

2- امکان اتصال به دستگاه های اندازه گیری از طریق درگاه سریال RS485 مانند:

دستکاه های اندازه گیری دقیق ارتفاع مخزن ( آلتراسونیک، مایکروویو و ...)

دستگاه های اندازه گیری فشار لوله های آبرسانی ورودی به مخزن

دستگاه های آزمایشگاهی کنترل کیفیت آب (کلرسنج، سختی سنج‏و ...)

3- امکان کنترل مکانیزم های مستقر در محیط مخزن :

کنترل شیر ورودی به مخزن ( به دلایل مختلف جهت پر نگه داشتن لوله ها و کاهش فشارهای دینامیکی و هیدرولیکی به آن، استفاده از ظرفیت لوله ها به عنوان مخزن ثانویه، امکان حفاظت‏و تشخیص ‏اشکال در‏خطوط‏ و ...)

کنترل شیر خروجی از مخزن ( به دلایل مختلف از جمله جلوگیری از ضایعات بهنگام خرابی در خطوط مصرفی - کاهش فشار لوله های مصرف و ... )

کنترل سیستم کلرزن

4- مجهز به سیستم ارتباطی رادیوئی مطمئن و مدرن جهت ارتباط صوتی- دیتا با نقاط مختلف

5- قابلیت کنترل و مانیتورینگ شبکه تحت پروتکل های استاندارد

6- مجهز به ساعت و تقویم قابل برنامه ریزی

ویژ گی ها و تسهیلات نرم افزاری موجود در ‏سیستم

1- امکان کار بصورت اتوماتیک و دستی (Auto/Manual)

2- امکان کار در حالت اتوماتیک به صورت مانیتورینگ و کنترل مانیتورینگ .

3- امکان تنظیم محلی پارامترهای اساسی کنترل توسط کاربر نظیر:

تعیین چاه های پرکار و کم کار توسط کاربر

تعیین چاه های پرکار و کم کار بر اساس ماه های سال

امکان خاموش کردن چاه ها در ساعات‏پیک‏مصرف‏برق‏در‏صورت‏ وجود شرایط مطلوب در شبکه

امکان ارسال مستقیم فرامین به چاه ها و مراکز پمپاژ

امکان درخواست ارتباط صوتی با هریک از چاه ها

امکان فعال و غیرفعال کردن ارتباط با هریک از چاه ها و نمایش آن پس از دریافت اطلاعات

امکان ضبط تعداد دفعات روشن شدن الکتروپمپ ها در حافظه غیرفرار

امکان فعال و غیرفعال کردن کنترل بر مکانیزم های موجود در مخزن نظیر‏کلرزنی، شیربرقی و‏...

مجهز به تاریخچه تمامی عملیات با امکان ذخیرهنامحدود اطلاعات نظیر روشن و خاموش کردن چاه ها و مراکز پمپاژ

 

 

 

ورمی کمپوست

دستورالعمل تولید ورمی کمپوست

 

 

تعریف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست):

کلمه Verm از لغت لاتین Vermis گرفته شده است که به معنی کرم می‌باشد و تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) نیز اصولا تهیه کمپوست توسط کرمها است. کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) عبارت است از کود آلی بیولوژیک که در اثر عبور مداوم و آرام مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه‌های از کرم‌های خاکی و دفع این مواد از بدن کرم حاصل می‌شود. این مواد هنگام عبور از بدن کرم، آغشته به مخاط دستگاه گوارش، ویتامین‌ها و آنزیمها می‌شود. فرآورده‌ای که کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) خوانده می‌شود از لحاظ کیفی، ماده‌ای آلی با ph تنظیم شده، سرشار از مواد هومیک و عناصر غذایی به شکل قابل جذب برای گیاه، دارای انواع ویتامینها، هورمونهای محرک رشد و آنزیمهای مختلف است. از لحاظ ظاهری، بصورت دانه‌ای شکل با رنگ تیره، بدون بوی نامطبوع و دارای قابلیت عرضه تجاری است. که در نهایت بعنوان یک کود آلی غنی شده و بسیار مفید برای ساختمان و بهبود عناصر غذایی خاک تولید و مورد مصرف واقع می‌گردد. کرمهای خاکی مقدار بسیار زیادی آب مصرف می‌نمایند و روزانه معادل شصت درصد از وزن خود ادرار دفع می‌کنند، ادرار کرم حاوی مقدار زیادی نیتروژن بوده و کود آلی محسوب می‌شود؛ بنابراین کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) عبارت است از فضولات کرم به همراه درصدی از مواد آلی و غذایی بستر و لاشه کرمها.

 فرآیند تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست):

هنگامی که کرم‌های خاکی به بسترهای پرورشی اضافه می‌شوند با خوردن محتویات زائدات آلی، آنها را تجزیه و دگرگون می‌نمایند. فرآیند هضم این کرم‌ها به تغییر سریعتر مواد منتهی شده و کمپوست تثبیت می‌شود. این فرآیند را می‌توان به چهار مرحله تقسیم نمود. در مرحلة اول میزان انواع باکتری‌ها بسیار زیاد است در مرحلة دوم انواع قارچ‌ها شروع به رویش می‌نمایند و در مرحلة سوم انواع حشرات خاکزی در بستر رو به افزایش می‌نمایند و در پایان جمعیت کرم‌های خاکی غالب شده در این مرحله کمپوست عاری از هرگونه عامل پاتوژن، بذر علف هرز و یا حشره‌ای می‌باشد به عبارت دیگر کرم‌های خاکی همانند یک پالایشگاه بیولوژیک، کود اولیه را تصفیه نموده و در حین این عمل بر جمعیت باکتری‌های تثبیت کنندة ازت و فسفر افزوده می‌شود. نتیجه این عمل دستیابی به کرمی کمپوستی با کیفیت بالایی است که با بالاترین استانداردهای جهانی برابری می‌کند.

مزایای ورمی‌کمپوست:

افزایش مقاومت گیاهان بر استرس تنشهای محیط و عوامل بیماری‌زای خاک

افزایش رنگ، گلها و طعم و مزه در محصولات کشاورزی

تامین‌کننده عناصر ریز مغزی مورد نیاز انواع گیاهان

بهبود جوانه زنی بذرها و تشدید ریشه زائی قلمه‌ها

افزایش دوام گلهای شاخه بریده و تداوم گلدهی گونه‌های مختلف

مزایای استفاده از کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بجای کود شیمیایی:

1- سبک و فاقد هرگونه بو

2- عاری از تخم علفهای هرز

3- حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید مانند ازتوباکتری‌ها

4- بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی

5- دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز

6- دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین‌ها بویژه ویتامین B₁₂

7- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی

8- عاری از باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌های پاتوژن

9- اصلاح کنندة خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک

10- انطباق کامل با الزامات قوانین و مقررات محیط‌زیست

11- تولید در داخل کشور (صد درصد)

12- قابل مصرف در پرورش کلیه محصولات کشاورزی

13- هوادهی خاک با ایجاد خلل و فرج و ایجاد پوکی در خاکهای متراکم

14- استفاده از این نوع کود، کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی را نسبت به کود شیمیایی افزایش می­دهد؛ و مشکلات مربوط به باقی ماندن کود شیمیایی در مواد غذایی را ندارد.

 برتری کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) به کمپوست معمولی:

1- کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ماده‌ای شبیه به پیت (PEAT) است که ساختار تخلخل، تهویه، زهکشی و ظرفیت نگهداری آب در آن در حد عالی و میزان عناصر غذایی آن بیشتر می‌باشد.

2- تعداد موجودات بیماری‌زای گیاهی (پاتوژنها) در کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بسیار کمتر است. 

3- به علت بالا بودن نسبت کربن به ازت فاقد بوی نامطبوع و فعالیت حشرات مزاحم است.

4- فاقد بذر علفهای هرز می‌باشد.

  اهداف پرورش کرم خاکی:

1 - تولید کودآلی.

2- اصلاح ساختمان و بهبود حاصلخیزی خاک.

3- جلوگیری از آلودگی منابع پایه.

4 – حفظ محیط‌زیست.

5- تولید محصول سالم.

6- افزایش و پایداری تولید محصولات کشاورزی.

7- تولید مکمل غذایی جهت خوراک دام و آبزیان.

8- استفاده بهینه از زباله­های حیوانی و تبدیل آنها به کود آلی.

9- استفاده بهینه از زباله­های خانگی و تبدیل آنها به کود آلی.

  موارد کاربردکرم خاکی: 

الف – توسعه خاکهای زراعی، تجدید خاک و افزایش حاصلخیزی آن، تهویه و زهکشی خاک، تجزیه و قابل جذب کردن مواد آلی گیاهی و اصلاح ساختمان فیزیکی خاک:

 کرمهای خاکی مهمترین گونه جانوری موجود در خاک هستند که موجب اصلاح ساختمان فیزیکی خاک می‌شوند. مواد لعابی که از بدن کرمها خارج می‌شود حاوی نیتروژن است و به علت چسبناک بودن باعث پیوند ذرات خاک و تشکیل خاکدانه می‌گردد.

 کرمها با ایجاد دالانهایی به قطر 1 تا 10 میلیمتر تراکم خاک را کاهش می‌دهند. بطوری که در خاکهایی که فعالیت کرمهای خاکی مشهود باشد خلل و فرج خاک 8 الی 30 درصد بیشتر از خاکهای فاقد این جانداران است. همچنین سرعت نفوذ آب بین 2 تا 10 برابر بیشتر و ظرفیت نگهداری آب در خاک نیز افزایش می‌یابد.

ب- تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و استفاده از بافت بدن کرمها برای تغذیه طیور و آبزیان:

هر هزار نخ کرم قادر است در یک روز 500 گرم ماده آلی را تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) نماید.

 در حین تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) افزایش جمعیت کرمها را هم خواهیم داشت، جمعیت کرمها در عرض 2 تا 4 ماه دو برابر می‌شود در صورت وجود شرایط مناسب و فضای کافی در مدت 6 ماه دو کرم با سن 6 هفته می‌توانند تعداد 2000 کرم جدید تولید کنند. سرعت تکثیر کرمهای خاکی بیش از خرگوشهاست حدود 5 کیلوگرم کرم پس از گذشت دو سال به دو تن افزایش پیدا می‌کند.

کرمها را می‌توان به واحدهای متقاضی تولید کود فروخت. همچنین لاشه بدن کرمهای مسن را می‌توان با روشهای مناسب خشک و تبدبل به پودر خشک کرد و بعنوان بخشی از جیره غذایی طیور و آبزیان مورد استفاده قرار داد (این پودر حاوی پروتئین بالایی می‌باشد).

بر اساس تحقیقات انجام شده در موسسه پرورش آبزیان استرلینگ اسکاتلند، کرمهای خاکی یکی از غذاهای مناسب و مفید جهت تغذیه انواع ماهیان قزل آلا می‌باشد و ارزش غذایی و پروتئینی آن از غذاهای دستی مورد استفاده کنونی بیشتر می‌باشد.

بر اساس تحقیقات محققین کره جنوبی ارزش بیولوژیکی و اقتصادی پروتئین کرمهای خاکی در جیره غذایی طیور بیشتر از پودر ماهی و کازئین شیر می‌باشد.

 محققین دانشگاه نیویورک در مطالعات خود به این نتیجه رسیده‌اند که کرمها ی خاکی بهترین موجودات جهت تبدیل مواد زائد به مواد پروتئینی می‌باشند.

ج- حفظ محیط‌زیست و حاصلخیزی خاک و قابل جذب شدن مواد آلی خاک:

 کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در کشاورزی ارگانیک و کشتهای گلخانه‌ای پاکترین و مناسب‌ترین بستر بوده و سبب باردهی بیشتر محصولات کشاورزی خواهد گردید. اضافه بر آن این تولید از ارزش زیست محیطی بالایی برخوردار است و کود تولیدی به علت مناسب بودن نسبت کربن به ازت ( C/N=15 ) فاقد بوی نامطبوع و فعالیت حشرات مزاحم می‌باشد. معمولا هر 2 کیلوگرم کرم خاکی می‌تواند یک کیلوگرم زباله آلی را در طول 24 ساعت بازیافت نماید.

کرمها می‌توانند اکسیژن را از هوا جذب کرده و آن را برای جامعه گیاهی موجود درون روده خود تامین نمایند؛ بنابراین موجب بروز فرآیندهای هوازی گوناگونی در تثبیت زباله و از بین بردن عوامل بیماری‌زای خاک می‌شوند همچنین با مصرف و هضم میکروارگانیزمهای بیماری‌زای گیاهی و در نهایت آزاد کردن عناصر غذایی موجود در این میکروارگانیزم‌ها به تغذیه گیاه کمک می‌نمایند.

کرمها باعث افزایش فعالیت آنزیمی خاک شده و معدنی شدن عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را تسریع می‌نمایند. کرمهای خاکی آنزیمهای گوناگونی از قبیل پروتئاز، لیپاز، آمیلاز، سلولاز، لیگناز و کیتیناز تولید می‌کنند. این آنزیمها در محیطی که PH آن ثابت باشد عمل می‌کنند. در سر تا سر روده کرم، میزان PH تنها بین 3/6 و 3/7 تغییر می‌کند بنابراین کرمهای خاکی قادرند که کمپلکس‌های زیست پلیمری را که تجزیه آنها از طرق دیگر دشوار است به راحتی تجزیه زیستی نمایند.

یکی دیگر از فعالیت‌های بیولوژیک کرم‌ها افزایش میزان باکتری‌های مفید خاک بوده که بطور طبیعی جزء فلور روده آنها می‌باشند بدین ترتیب کرمهای خاکی مدیران ایده آلی برای تولید و پرورش باکتری‌های هوازی مفید از دسته ازتوباکترها هستند که ازت را تثبیت و فسفر را برای گیاه قابل دسترس می‌سازند. کرمهای خاکی با تامین شرایط ایده آلی از غذا، رطوبت و هوا برای باکتری‌های تثبیت کننده ازت، نیتروژن را افزایش می‌دهند؛ بنابراین گیاهان می‌توانند بدون استفاده از هر گونه افزودنی مصنوعی نیتروژن به بار بنشینند، این ماده ظرفیت آمیلاز را در برنج، محتوای روغن را در دانه‌های روغنی و میزان پروتئین را در ذرت افزایش می‌دهد.

 با افزایش توانایی کرمهای خاکی در تولید فسفاتازها نیاز نسبتا کمی از فسفر نیز مرتفع می‌شود. 

کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) حاوی 5 برابر نیتروژن، هفت برابر فسفر، یازده برابر پتاسیم و دو برابر منیزیم و کلسیم بیشتر از کود دامی است. بعلاوه شکل این عناصر بگونه‌ای است که به آسانی توسط گیاه جذب می‌شوند. تولید هورمونهای تحریک‌کننده رشد گیاهان (اکسین و سیتوکینین) و ترشح ویتامینهای گروه B و D در خاک از دیگر فعالیتهای زیستی کرمها می‌باشد.

 از آنجا که نور خورشید میزان نیتروژن را در کمپوست کاهش می‌دهد بنابراین نباید آن را در معرض نور قرار داد.

 

مواردی از تحقیقات انجام شده:

بررسی انجام شده در ایستگاه تحقیقاتی روتامستد انگلیس نشان داد که کرمهای خاکی می‌توانند بقایای آلی را به مواد پیت مانند غنی از عناصر غذایی قابل استفاده با ظرفیت نگهداری بالای آب تبدیل کنند که این مواد پیت مانند، توان قابل توجهی بعنوان محیط رشد گیاه در کشاورزی و باغبانی دارند.

 طبق گزارش‌های موجود از نظر عوامل شیمیایی فضولات کرمها دارای مقادیر بیشتری از مواد آلی و عناصر بازی قابل تبادل شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر و منگنز قابل استفاده گیاه نسبت به خاک اطراف است. نتایج حاصل از اندازه‌گیری عناصر فوق در 6 نوع خاک در کشور نیجریه در جدول (2) آورده شده است. 

 

جدول ( 2) مقایسه میانگین میزان عناصر غذایی شش نوع خاک با کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در کشور نیجریه

شاخص مورد مقایسه	خاک	فضولات کرم خاکی
ظرفیت تبادل کاتیونی (سانتی مول /kg )	5/3	138
کلسیم قابل تبادل (سانتی مول /kg )	2	9/8
پتاسیم قابل تبادل (سانتی مول /kg )	2/0	6/0
فسفر محلول (ppm )	1/6	8/17
ازت کل (درصد)	12/0	33/0

جیابال و کوپیو سوامی (2001 ) در تحقیقات خود نشان دادند که کاربرد کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در مقایسه با کود FYM معادل 10 درصد جذب بیشتر نیتروژن توسط گیاه برنج را باعث گردید.

استفاده از کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در کشت لوبیا موجب افزایش جذب نیتروژن توسط گیاه به میزان 13 درصد بیشتر از جذب ازت توسط گیاه از خاک معمولی است همچنین کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) جذب فسفر و پتاسیم را توسط گیاه افزایش داداه است.

مورتنو و همکاران (1997 ) افزایش در نیتروژن، پتاسیم و فسفر شبدر علوفه‌ای را با مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) زباله شهری گزارش کرده‌اند.

 

 چرخه زندگی و تولید مثل کرمهای خاکی:

کرمهای خاکی دارای بدنی کشیده و استوانه‌ای شکل بوده که سر آنها نوک تیز و کمی تخت می‌باشد. حلقه‌های موجود در بدن کرم عمل حرکت و چرخش کرم را آسان می‌نماید. بدن کرمها فاقد اسکلت بوده و زائده‌های موجود بر روی آن عمل جلو و عقب رفتن و خزیدن کرم را تسهیل می‌نماید.

2700 تا 3200 گونه کرم خاکی وجود دارد که مناسب‌ترین گونه برای تولید کمپوست Eisenia Foetida می‌باشد، که به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی است. این کرمها دارای پوست بسیار ظریف و حساسی می‌باشند که از طریق روزنه‌های آن تنفس می‌کنند لذا از نور آفتاب و بارندگی که موجب خشکی پوست یا خفگی آنها می‌شود گریزان بوده و باید آنها را از این دو عامل حفظ نمود. حدود 85 درصد از وزن کرمهای خاکی را آب تشکیل می‌دهد. عمل جذب و دفع آب از طریق دیواره بدن کرم انجام می‌گیرد. کرمها جانورانی خون سرد و دارای پنج قلب می‌باشند که در صورت دو نیم شدن نمی‌میرند و سعی در ترمیم و بازسازی قسمت از دست رفته خود می‌نمایند.

                  

 

فاصله بین دو نسل (از تخم تا تخم) در شرایط نرمال حدود سه ماه و عمرکرم‌ها بین یک تا دو سال متغیر است. زمان لازم برای بلوغ کرمها 60 تا 90 روز است و جمعیت کرمها در عرض 2 تا 4 ماه دو برابر می‌شود. وزن هر کرم 5/0 تا 1 گرم و در هر کیلوگرم کرم حدود 1000 تا 2500 نخ کرم وجود دارد.

کرمهای خاکی جانوری دو جنسی (هرمافرودیت) می‌باشند یعنی اندام‌های نر و مادگی را تواما ً دارا هستند که در ناحیه شکم قرار گرفته‌اند اما برای انجام جفتگیری به یک کرم دیگر نیاز دارند. کرمهای قرمز پس از گذشت 2 تا 3 ماه به بلوغ جنسی رسیده و آماده تولید مثل می‌شوند. کرمهای خاکی در اکثر ماههای سال می‌توانند تولید مثل کنند و مخصوصا در ماههایی که رطوبت هوا زیادتر است افزایش می‌یابد. ده روز بعد از جفتگیری کرم آماده تخمگذاری در خاک است که انتهای هر دو کرم مسدود شده و یک پیله (کوکون) شبیه لیمو تشکیل می‌شود، کیسه‌های تخم یا کوکون‌ها به رنگ زرد کهربایی بوده و در داخل آن حدود 3 تا 7 نوزاد لارو وجود دارد؛ و تقریبا پس از سه هفته دو نوزاد کرم یا بیشتر از انتهای پیله خارج می‌شود.

       

  یک کرم بالغ تحت شرایط مطلوب قادر است که هر هفت تا ده روز یک پیله تولید کند. گونه آیزینیا فوتیدا در عرض 3 تا 5 روز می‌تواند تعداد 2 تا 10 عدد پیله بوجود آورد اما اغلب فقط 1 یا 2 کرم در هر پیله بوجود آمده و باقی می‌ماند، مقاومت کوکونها در برابر خشکی و هوای بیش از اندازه سرد یا گرم بسیار بیشتر از مقاومت خود کرم است و به هنگام مساعد شدن شرایط است که نوزاد کرم از کوکون خارج می‌شود. همزمان با رشد نوزاد کرم، رنگ آنها نیز تغییر می‌کند، از زرد کم رنگ به سفید و قهوه‌ای مایل به قرمز در می‌آیند که با استفاده از یک ذره بین حتی می‌توان رگ خونی قرمز شفاف کرم را دید. خون کرم بطور شگفت‌انگیزی شبیه به خون انسان دارای هموگلوبین سرشار از آهن بوده و درست با همان عملکرد وظیفه انتقال اکسیژن را بر عهده دارد.

شرایط محیطی مطلوب برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست):

کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) می‌تواند در تمام طول سال تهیه شود، در تابستان در فضای باز و در زمستان در محیط بسته صورت می‌گیرد و بهترین شرایط برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) به شرح زیر است:

1- رطوبت 60 تا 70 درصد.

2- دما 20 تا 25 درجه سانتیگراد (سلسیوس).

3 - اسیدیته (ph) حدود 6 تا 7.

رطوبت:

میزان رطوبت بستر باید در حدود 60 تا 70 درصد باشد و رطوبت بالاتر و پایین‌تر از میزان فوق، فعالیت کرمها را کاهش می‌دهد. بستر کرمها باید مرطوب نگه داشته شود اما خیس نشود. اجازه ندهید که بارش باران به داخل بستر نفوذ کند. زیرا ممکن است باعث غرق شدن کرمها شود. در اماکن روباز نیز ممکن است به سایبان یا پوششی از برگها نیاز باشد تا بتوان بستر را از خشک شدن در هوای گرم تابستان حفظ نمود.

دما:

 کرمها در دمای 5 تا 48 درجه سانتیگراد قادر به زندگی هستند. اما سرعت تولید و تبدیل ضایعات به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در دمای 20 تا 30 درجه سانتیگراد بهتر انجام می‌پذیرد. برای ایزینیا فوتیدا مناسب‌ترین محدوده دما بین 15 تا 25 درجه سانتیگراد است. با ایجاد سایه‌بان می‌توان دمای تل کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) را بطور آشکاری کاهش داد. توجه به این نکته مهم است که در صورت وجود رطوبت کافی در درون بسترهایی که زیر سایبان است دمای میانگین بستر در همه جای آن بین 5 تا 10 درجه پایین‌تر از هوای اطراف آن خواهد بود که در پاره‌ای اوقات باید بسیار به این مسئله توجه شود.

اسیدیته (ph ):   

کرمهای خاکی قادر به زندگی در ph حدود 2/4 (اسیدی) تا ph 8 (قلیایی) و یا بیشتر می‌باشند. اگرچه برای تولید تجاری بهتر است که ph بستر‌ها را حدود 7 (خنثی) نگهداشت. سطوح ph خاک بستر را بطور مرتب می‌توان با کاغذ لیتموس (تورنسل) و کیت ph بررسی کرد. معمولا آهک و یا کربنات کلسیم را در جهت اصلاح اسیدیته خاک و تنظیم ph به مواد بستر اضافه می‌کنند.

همچنین غلظت بالای نمک تشکیل کوکون و وزن بدن کرمها را کاهش می‌دهد؛ بنابراین پس از سپری شدن یک دوره کمپوست، مواد بستر باید در جهت از بین بردن نمکهای اضافی شسته شوند. پس از این مرحله مواد در عمق 20 تا 25 سانتیمتری بستر قرار خواهند گرفت. آب دهی و شستشو در جهت حذف نمک‌ها، بوسیله غرقاب کردن برای مدت 5 روز صورت می‌گیرد. این عمل با زیر و رو کردن مواد بستر در روز سوم بهتر انجام می‌شود. پس از مرحله آبدهی و شستشو رطوبت مواد بستر باید در حد مناسب نگه داشته شود.

 

روش تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست):

ساده‌ترین روش تولیدکرم پوسال (ورمی‌کمپوست) به شرح زیر است:

1- بستر سازی: هر نوع موادی که به عنوان زیستگاه نسبتا پایدار کرم باشد بستر نامیده می‌شود.

بستر کرمها باید بر روی سطح صاف و شیبدار بتنی و در سالن یا پوشش گلخانه‌ای ایجاد شود، بنابراین زمین مسطح بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه را مرطوب نموده و کاملا می‌کوبند تا سفت شود و یا آن را با بتون به ارتفاع 15 سانتیمتر پوشش می‌دهند. یک شیب %1 تا %2 مطلوب است به دلیل اینکه فرایند شستشو آسان­تر می­شود و تهیه آب کرم یا wormwash امکانپذیر می‌گردد.

 دلایل صاف و شیبدار بودن بستر موارد زیر است:

الف- جدا شدن آب مازاد و شیرابه یا پساب از بستر جهت جلوگیری از فاسد شدن بستر.

ب- جمع‌آوری شیرابه از طریق کانالهای مخصوص در مخزن (septing tanke ) و مصرف بخشی از آن ضمن مخلوط نمودن با آب و مصرف بقیه بعنوان کود مایع.

ج- خارج کردن مواد ناشی از شستشوی کودهای مرغی یا کودهای حیوانی تازه که حاوی مقدار زیادی اوره بوده و برای کرمها سمی و کشنده می‌باشند و یا خارج کردن سایر مواد سمی و مضر.

 بستر کرم باید دارای شرایط زیر باشد:

- قابلیت جذب بالا: کرم توسط پوست تنفس می‌کند در نتیجه مواد بستر باید قابلیت جذب آب بالایی داشته باشند.

- دارای تخلخل مناسب باشد: کرم‌ها به اکسیژن نیاز دارند در نتیجه اگر مواد بستر فشرده باشد نفوذ هوا کاهش یافته و تنفس کرم مختل می‌شود. اندازه ذرات، شکل ذرات، بافت ذرات و سختی آن بر میزان تخلخل موثر است.

- مقدار کم پروتئین و یا نیتروژن (نسبت بالای کربن به نیتروژن): مواد پروتئین سریع شکسته شده و تولید گرما و اسید می‌نمایند که زندگی کرم را مختل می‌نماید لذا بستر باید دارای نسبت بالای کربن به نیتروژن باشد.

2- ایجاد سایبان از جنس آیرون شیت (پلیت) یا پلاستیک گلخانه با پایه‌های فلزی و یا از جنس حصیر و سرشاخه درخت با پایه‌های چوبی برای محافظت کرمها در برابر بارندگی و نور آفتاب. ارتفاع سایبان بسته به شیوه تخلیه مواد آلی، مساحت مزرعه، نوع و جنس سایبان بین 2 تا 3 متر قابل تغییر است.

بهتر است از پلاستیک برای پوشانیدن سطح بستر استفاده نگردد، زیرا لایه پلاستیک باعث افزایش درجه حرارت و جمع شدن گازهای مختلف در بستر می‌شود.

3- ایجاد پشته‌ای از کود گاوی نیمه پوسیده به شکل گنبدی به عرض 70 سانتیمتر، ارتفاع 40 سانتیمتر و طول دلخواه و آبیاری فراوان آن بمنظور خروج شیرابه کود. بستری با ابعاد یک متر در یک متر و با ارتفاع 40 سانتیمتر به 30 الی 35 کیلوگرم خوراک و ماده بستری نیاز دارد. این مقدار برای 1000 تا 1500 کرم خاکی کافی است که تکثیر شده و عمل کمپوست‌سازی را از لایه‌های بالایی آغاز کند. چون کرمهای قرمز تمایل دارند که از قسمت‌های سطحی بستر تغذیه نمایند، عمق بستر نباید بیش از 30 تا 40 سانتیمتر باشد. اگر بستر عمق بیشتری داشته باشد مواد آلی فشرده و بصورت غیرهوازی تجزیه شده و تولید بوی نامطبوع و مواد سمی می‌نماید و در نهایت منجر به مرگ کرمها می‌گردد.

4- ایجاد شیار در طول خط‌الراس پشته به عمق 15 سانتیمتر و ریختن کرمها به داخل آن و سپس بر گردانیدن کود روی کرمها.

5- جمعیت مناسب کرم جهت تکثیر کرم 5-5/2 کیلوگرم در مترمربع است و نباید بیشتر از پنج کیلوگرم باشد در جمعیت‌های کمتر تولید مثل کاهش می‌یابد زیرا کرم‌ها کمتر با یکدیگر تماس می‌یابند. جمعیت مناسب کرم جهت تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) 10 – 5 کیلوگرم در مترمربع می‌باشد. تولیدکنندگان کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) معمولا پنج کیلوگرم در مترمربع استفاده می‌کنند و با دو برابر شدن جمعیت کرم بستر را نصف می‌کنند. زمان لازم برای تولید کود آلی در دمای 25 درجه سلسیوس در حدود 5/1 تا 2 ماه خواهد بود و تقریبا نیمی از وزن پشته تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) خواهد شد. کرمهای قرمز تحت شرایط مطلوب می‌توانند در یک روز معادل وزن خود تا دو برابر از زباله‌ها و بستر تغذیه کنند و %60 آنرا به کود ورمی‌کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کنند. خلاصه، هر عدد کرم بالغ قادر است در یکماه (سی روز) 23 گرم کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) تولید کند. اما بطور متوسط برای بازیافت هر یک کیلوگرم زباله غذایی در طول 24 ساعت حدودا به 2 کیلوگرم کرم خاکی نیاز است؛ بنابراین مدت زمان لازم برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در بستر بستگی به میزان کرم موجود در پشته‌ها دارد، نگهداری کرم درون پشته‌ها به دو منظور صورت می‌پذیرد:

الف – افزایش جمعیت

ب- تولید کود آلی (کرم پوسال (ورمی‌کمپوست))

وزن اولیه کرمها درون پشته برای هدف اول به مراتب کمتر از هدف دوم است.  

6- آبپاشی پشته بصورت روزانه به اندازه آبیاری چمن به منظور ایجاد شرایط محیطی مناسب برای فعالیت کرمها و بلع غذا توسط آنها. روش مناسب برای آب‌رسانی به پشته‌ها استفاده از شلنگ نرم پلی اتیلن شماره 16 مشکی و نصب آب پاش در سر آن و آبپاشی روی پشته‌ها است به طوری که رطوبت هر نقطه همیشه در حد %70 حفظ شود. زمان بین آب دهی تجربی است و با توجه به میزان رطوبت تعیین می­شود. ولی هر نقطه باید حداقل هفته‌ای 2 بار آب داده شود.

7- پس از گذشت حدود شش هفته کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) برای برداشت آماده می‌شود. در مزارع کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) پس از سه الی چهار ماه مدفوع کرمی را برداشت می‌نمایند. برای برداشت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ابتدا باید جداسازی کرمها از پشته‌ها انجام شود، برای جداسازی کرمها از پشته‌ها لازم است بعد از اندکی هوادهی به بستر و کاهش رطوبت آن با استفاده از غربال دوار برقی که به همین منظور طراحی و ساخته شده است بستر سرند گردد. برای غربال کردن در مزارع کوچک می‌توان از یک توری دو میلیمتری گالوانیزه نیز استفاده کرد، بمنظور حفظ کرمها لازم است از ابتدای بستر، هر روز نیم متر از بستر آبیاری نشود تا کرمها رفته رفته به انتهای بستر مهاجرت نمایند بعد از مهاجرت کرمها با هوادهی بستر و کاهش رطوبت آن اقدام به سرند نمایید در صورتیکه رطوبت بستر زیاد باشد عملیات سرند بسیار مشکل خواهد شد.  

8- برای جمع‌آوری کرمها می‌توان با ایجاد یک ماهیچه از کود دامی نیمه پوسیده در کنار پشته‌ای که دیگر فاقد مواد غذایی لازم برای تغذیه کرمها است سبب مهاجرت کرمها از پشته قدیمی به این ماهیچه گردید و پس از آن اقدام به ایجاد پشته‌های جدید و انتقال جمعیت کرم به این پشته‌ها نمود. اگر کرم مجبور به زندگی در میان زباله‌هایی باشد که خود تولید نموده در اینصورت نمی‌تواند به حیات سالم خود ادامه دهد؛ بنابراین باید بستر را بطور مرتب عوض کرده و اجازه نداد که مدفوع کرم به ماده‌ای سمی برای کرمها تبدیل شود.

9- برای تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در خانه می‌توان از جعبه‌های چوبی، پلاستیکی و فلزی با ایجاد سوراخهایی با اندازه مناسب در کف و دیواره‌های آن برای انجام زهکشی استفاده کرد.

10 – بعد از انجام سرند، کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) که بصورت ذرات دانه‌بندی می‌باشد در کیسه‌های پلاستیک 1 تا 20 کیلویی بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌گردد، بدیهی است در صورت درخواست متقاضیان می‌توان نسبت به غنی‌سازی و استانداردکردن کمیت عناصر غذایی آن بعد از نمونه برداری و تجزیه آن در آزمایشگاه اقدام و آن را برای محصولات گلخانه‌ای با نیاز مشخص آماده نمود. رطوبت کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) در هنگام بسته‌بندی نباید بیش از 20 درصد باشد.

مهندسی بهداشت محیط

مهندسی بهداشت محیط یکی از علوم کاربردی و شاخه‌ای از مهندسی محیط زیست است که تمرکز و رویکرد آن بر روی جنبه‌های بهداشتی و انسانی محیط زیست می‌باشد. نام دیگر این رشته مهندسی محیط (گرایش بهداشت) می‌باشد. مهندسی بهداشت محیط بر طیف وسیعی از علوم مانند مهندسی، فیزیک، شیمی و میکروبیولوژی بنا شده است.مطابق تعریف دانشگاه کلمبیا^[۱] مهندسی بهداشت محیط عبارت است از: شناسایی، ارزیابی و اصلاح معضلات زیست محیطی که تاثیر محسوسی بر بهداشت عمومی دارند.^[۲]. ایده اصلی رشته مهندسی بهداشت محیط نیز بر این مبنا بنا شده است که بسیاری از تهدیدات بر سلامتی انسان وابسته به محیط زیست بوده و موثرترین روش برای کاهش این مخاطرات، جلوگیری و یا حذف آن مشکلات زیست محیطی می‌باشد.

تاریخچه

مهندسی بهداشت محیط با نام اولیه مهندسی بهداشت از سال ۱۳۳۱ الی ۱۳۳۵ شمسی (۱۹۵۶-۱۹۵۲ میلادی) به صورت تیمی مرکب از مهندسین کادر ستادی وزارت بهداری سابق در نقاط مختلف کشور ایران فعالیت داشته است. وظایف این تیم علاوه بر تنظیم دستورالعمل‌ها، تهیه گزارش‌هایی در زمینه مراکز تهیه، توزیع، عرضه و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی، مبارزه با حشرات و جوندگان، دفع فاضلاب و پسماند، بهسازی منابع آب، طراحی نقشه‌های تیپ و اجرای پروژه‌های آب آشامیدنی بود. در این مدت نسبت به اجرای لوله‌کشی آب آشامیدنی ۴۶ شهر در کشور ایران اقدام گردید. در آذرماه سال ۱۳۳۲ شمسی (دسامبر ۱۹۵۳ میلادی) اولین دوره کمک‌مهندسی بهداشت ایران با حضور ۲۴ نفر (۵ نفر از تهران، ۵ نفر از تبریز، ۵ نفر از شیراز، ۲ نفر از رشت، و ۲ نفر از بابل) در پاکدشت ورامین (پلدشت سابق) تشکیل گردید. از سال ۱۳۳۵ شمسی (۱۹۵۶ میلادی) اداره کل مهندسی بهداشت تشکیل و طی مدت کوتاهی در بسیاری از استان‌های ایران، ادارات مهندسی بهداشت ایجاد گردید. در سال ۱۳۴۰ شمسی (۱۹۶۱میلادی) در دوران کوتاهی اداره کل مهندسی بهداشت با اداره ریشه‌کنی مالاریا ادغام گردید ولی بنابر دلایلی ادامه فعالیت واحدهای ادغام یافته ممکن نشده و مجدداً اداره کل مهندسی بهداشت مستقلاً به کار خود ادامه داد. در طی سال‌های ۱۳۳۵ لغایت ۱۳۴۰ شمسی (۱۶۹۱- ۱۹۵۶میلادی) به علت تشکیل وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط با آب و برق، تامین آب در مناطق شهری از وزارت بهداری سابق منفک و بر عهده وزارت آب و برق گذاشته شد. پس از این دوره اداره کل مهندسی بهداشت بر تامین آب آشامیدنی و بهسازی محیط روستاها متمرکز گردید. در سال‌های فوق تعداد زیادی از مهندسین رشته‌های مختلف بویژه عمران و شیمی جهت اخذ مدارک تخصصی در زمینه مهندسی بهداشت به خارج از کشور اعزام شدند. در این راستا به دنبال تشکیل دوره کمک‌مهندسی بهداشت و دوره کمک‌بهسازی، اولین دوره بهسازی با پذیرش لیسانسیه‌های رشته‌هایی مانند شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی و... در دانشکده بهداشت دانشگاه تهران فعالیت خود را آغاز نمود. این دوره در سال ۱۳۴۵ شمسی (۱۹۶۶ میلادی) تبدیل به دوره عالی بهسازی گردید که مدرک تحصیلی آن کارشناسی ارشد بود. در سال ۱۳۴۴ شمسی (۱۹۶۵ میلادی) اداره کل مهندسی بهداشت وزارت بهداری ایران شامل ادارات آب و فاضلاب، بهسازی، هوا و محیط کار می‌گردید. یکی از وقایع مهم برای اداره کل مهندسی بهداشت وزارت بهداری سابق تصویب قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی در سال ۱۳۴۶ شمسی (۱۹۶۷ میلادی) بود که پشتوانه قانونی و حقوقی را برای کنترل بهداشتی مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی فراهم نمود. در همین سال نام اداره کل مهندسی بهداشت به اداره کل بهداشت محیط تغییر و تامین آب آشامیدنی و بهسازی محیط روستاها از وزارت بهداری به وزارت آبادانی و مسکن منتقل گردید. در سال ۱۳۵۱ شمسی (۱۹۷۲ میلادی) وظایف مذکور به وزارت کشاورزی منتقل و پس از تشکیل وزارت تعاون در حکومت پهلوی، به آن وزارتخانه محول گردید اما در سال ۱۳۵۶ شمسی (۱۹۷۷ میلادی) با مصوبه‌ای وظایف یاد شده مجدداً به اداره بهداشت محیط اعاده گردیده و در سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی) مصوبه مذکور توسط شورای انقلاب مورد تاکید قرار گرفت. اجرای پروژه‌های تامین آب آشامیدنی روستایی و عملیات بهسازی محیط پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با توجه به توانمندی‌های متخصصین بهداشت محیط توسعه قابل ملاحظه‌ای یافت. پس از پایان جنگ عراق علیه ایران و غلبه دیدگاه پزشک‌محور در سیستم بهداشتی ایران و تحت عنوان هماهنگی تشکیلات بهداشت محیط با شبکه‌های بهداشتی درمانی، در سال ۱۳۶۹ شمسی (۱۹۹۰ میلادی) مسئولیت تامین آب آشامیدنی روستایی به وزارت جهاد سازندگی سابق واگذار و پس از آن فعالیت‌های بهداشت محیط در نظام شبکه‌های بهداشتی‌درمانی کشور ایران ادغام گردید که از آن مرحله به عنوان آغاز تضعیف بعد مهندسی بهداشت محیط در سیستم بهداشتی ایران و نادیده گرفته‌شدن توانمندی‌های مهندسی متخصصین بهداشت محیط یاد می‌گردد. در سال ۱۳۷۴ شمسی (۱۹۹۵ میلادی) پس از اجرای برنامه تعدیل نیروی انسانی و کاهش ابعاد تشکیلات در وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی، علی‌رغم مخالفت‌های جامعه بهداشت محیط کشور ایران، دو اداره کل بهداشت محیط و اداره کل بهداشت حرفه‌ای ادغام و با ادامه روند کوچک‌سازی تشکیلات، در آذرماه ۱۳۷۹ شمسی (دسامبر ۲۰۰۰ میلادی) اداره کل بهداشت محیط و حرفه‌ای به مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت تغییر نام یافت.^[۳]

همایش ملی بهداشت محیط

انجمن علمی بهداشت محیط ایران، هر ساله با همکاری دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور، همایشی تحت عنوان همایش ملی بهداشت محیط برگزار می کند که در این همایش آخرین دستاوردهای علمی پژوهشی عرصه بهداشت محیط زیست کشور بصورت مقالات سخنرانی و پوستر ارائه می گردد.در این همایش که هر ساله با استقبال گسترده علاقه‌مندان برگزار می گردد موضوعات مختلفی چون مهندسی آب و فاضلاب، مدیریت پسماند، کنترل آلودگی هوا، ارزیابی اثرات محیط زیست، بهداشت مسکن و اماکن عمومی و... مورد بحث و تبادل نظر محققان قرار می گیرد. تا کنون 16 همایش در سالهای

• اولین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1374 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران،

• دومین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1378 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران،

• سومین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1379 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان،

• چهارمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1380 دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد،

• پنجمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1381 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران،

• ششمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1382 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران،

• هفتمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1383 دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد،

• هشتمین همایش کشوری بهداشت محیط 1384 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران،

• نهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1385 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان،

• دهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1386 دانشگاه علوم پزشکی همدان،

• یازدهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1387 دانشگاه علوم پزشکی زاهدان،

• دوازدهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1388 دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی،

• سیزدهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1389 دانشگاه علوم پزشکی کرمان،

• چهاردهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1390 دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد

• پانزدهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1391 دانشگاه علوم پزشکی گیلان،

• شانزدهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1392 دانشگاه علوم پزشکی تبریز،

• هفدهمین همایش کشوری بهداشت محیط سال 1393 دانشگاه علوم پزشکی بوشهر،

تصویب عنوان مهندسی کارشناسی بهداشت محیط

پس سالها پی گیری توسط بورد بهداشت محیط، کارشناسان، فارغ التحصیلان و... عنوان مهندسی برای رشته کارشناسی بهداشت محیط به تصویب نهایی شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی کشور رسید].درج این عنوان علاوه بر رفع مشکل فارغ التحصیلان این رشته در محیط های اداری و صنعتی، سبب گسترش روز افزون علاقه‌مندی دانشجویان رشته مهندسی بهداشت محیط گردد. ضمن تبریک این مهم گفتنی است تصویب عنوان مهندسی، خواسته به حق جامعه بهداشت محیط ایران برای مقطع فوق، در سالهای گذشته مورد بی توجهی وزرات بهداشت بوده است.تا جایی که درج نام مهندسی برای مقاطع کارشناسی و بالاتر در رشته بهداشت حرفه ای و بی توجهی به در خواست های مکرر جامعه بهداشت محیط ایران و عنایت به این که واحدهای فنی مهندسی این دو رشته به هیچ وجه قابل قیاس نمی‌باشد، سبب اعتراضات گسترده شده بود. هنوز هیج نظام ههندسی برای رشته مهندسی بهداشت محیط در نظر گرفته نشده است و بهداشت محیط فاقد نظام مهندسی در ایران است.

جشنواره علمی بهداشت محیط

به منظور ارتقاء سطح بهداشت محیط کشور جشنواره علمی بهداشت محیط از سال 1388 توسط انجمن علمی بهداشت محیط ایران همزمان با روز ملی بهداشت محیط برگزار میگردد.^[۱۳] تا کنون 4 دوره از جشنواره در سالهای 1388 ^[۱۴] 1389 ^[۱۵] 1390 ^[۱۶] 1391 ^[۱۷] 1391 ^[۱۸]برگزار گردیده است لیکن به دلیل تغییر مناسبت جشنواره از روز ملی بهداشت محیط به روز جهانی بهداشت محیط جشنواره پنجم تا مهرماه 1393 ^[۱۹] به تعویق افتاده است.^[۲۰] فراخوان ششمین جشنواره علمی بهداشت محیط ایران^[۲۱] پنجمین جشنواره علمی بهداشت محیط که قرار بود 11 اسفند سال 1392 در روز ملی بهداشت محیط برگزار گردد، همزمان با ششمین جشنواره علمی بهداشت محیط با فرارسیدن روز جهانی بهداشت محیط (26 سپتامبر) در روز شنبه 5 مهر ماه 93 برگزار خواهد شد.^[۲۲]

روز ملی بهداشت محیط

11 اسفند روز ملی بهداشت محیط در ایران.^[۲۳] روز ملی بهداشت محیط یک فرصت است که اهداف رشته بهداشت محیط و همچنین فعالیت هایی که فعالان رشته مهندسی بهداشت محیط انجام داده اند به اطلاع مسئولان و مردم رسانده شود.میتوان از این روز جهت تغییر نگاه مسئولان و جلب توجه بیشتر آنان به اهداف زیست محیطی و بهداشتی بهره برد. میتوان با بیان راهکارهای کنترل آلودگی هوا، دفع پسماند، جمع آوری و تصفیه فاضلاب نظر مردم و مسئولین را جلب کرد.میتوان حساسیت های لازم جهت اجرای طرح های پیشنهادی را برانگیخت و ...^[۲۴] به استحضار جامعه بهداشت محیط ایران می رساند که روز ملی بهداشت محیط به روز جهانی بهداشت محیط (26 سپتامبر) تغییر یافت.^[۲۵]

آزمون موسسات خود کنترلی بهداشتی

تاکنون پنج دوره آزمون خوداظهاری بهداشتی توسط انجمن علمی بهداشت محیط ایران برگزار شده است، اولین آزمون از تاریخ 92/8/30 شروع شده و به منظور ارتقاء سطح عملکرد بهداشتی مراکز و اماکن عمومی موضوع ماده 13 قانون اصلاح مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی انجام شد در هر کدام از این شرکت ها و موسسات خوداظهاری و خود کنترلی بهداشتی صنوف یک نفر کارشناس بهداشت محیط به عنوان مسئول فنی شرکت حضور داشته و سایر کارکنان (با حداقل مدرک کاردانی و یا بالاتر در رشته مهندسی بهداشت محیط یا مدرک کارشناسی یا بالاتر در در رشته ایمنی و بهداشت مواد غذایی) شاغل در این زمینه، زیر نظر مسئول فنی فعالیت می کنند. فارغ التحصیلان رشته مهندسی بهداشت محیط (با حداقل مدرک کارشناسی) می توانند با کسب 70 درصد نمره آزمونی که توسط انجمن علمی بهداشت محیط ایران برگزار می گردد در این زمینه مشغول به کار شوند.این شرکت ها بر طبق دستورالعمل مؤسسات مشاوره بهداشت محیطی تاسیس شده و بر طبق آن واگذاری کنترل بهداشتی اماکن به بخش خصوصی صورت میپذیرد آغاز ثبت نام آزمون موسسات خوداظهاری بهداشت توسط انجمن علمی بهداشت محیط اطلاع رسانی میشود و داوطلبان تا اعلام نتایج آزمون شرکتها و موسسات خودکنترلی توسط انجمن علمی بهداشت محیط ایران منتظر میمانند منابع آزمون خود اظهاری بهداشتی معرفی شده است و در چند نوبت نیز انجمن علمی بهداشت محیط ایران با تغییر منابع آزمون خود اظهاری بهداشتی مواجه بوده است به طوریکه منابع آزمون خود اظهاری بهداشتی معرفی شده اند و تغییر منابع آزمون خوداظهاری و خودکنترلی بهداشتی اطلاع رسانی شده است. در ابتدا قرار بود این آزمون چهار بار در سال و در محدوده های زمانی دهه اول ماه های اردیبهشت، تیر، مهر و دی برگزار گردد که با تغییراتی مواجه شد درحال حاضر ثبت نام تنها از طریق سایت انجمن علمی بهداشت محیط ایران انجام میگردد و تاکنون پنج دوره آزمون خوداظهاری بهداشتی توسط انجمن علمی بهداشت محیط ایران برگزار شده است ثبت نام آزمون اولین آزمون موسسات خوداظهاری بهداشت ،برگزاری دومین آزمون مؤسسات مشاوره خود کنترل ،آغاز دوره جدید ثبت نام در آزمون خوداظهاری بهداشتی هر چند با تعویق برگزاری آزمون خوداظهاری بهداشتی روبرو گردید ولی در نهایت با تعیین آخرین فرصت ثبت نام آزمون خوداظهاری بهداشتی روز پنج شنبه 15 مرداد ماه آزمون بطور همزمان در ۱۱ حوزه امتحانی اصفهان، اهواز، تبریز، تهران، کرمان، کرمانشاه، شیراز، ساری، مشهد،‌ همدان و یزد برگزار گردید.در این دوره نزدیک به ۱۲۰۰ نفر در آزمون ثبت نام کرده ولی تعداد ۱۰۷۰ نفر از افرادی که کلیه مراحل ثبت نام را پشت سر گذاشته بودند موفق به حضور در جلسه آزمون شدند و کلید اولیه آزمون نیز اعلام گردیده است.

دروس کارشناسی مهندسی بهداشت محیط

برخی از دروس رشته کارشناسی مهندسی بهداشت محیط عبارتند از:

• ریاضی مهندسی

• معادلات دیفرانسیال

• نقشه‌برداری

• رسم فنی و نقشه‌کشی

• استاتیک و مقاومت مصالح

• مکانیک خاک

• مکانیک سیالات

• هیدرولیک

• اصول ترمودینامیک و انتقال حرارت

• تصفیه آب

• تصفیه فاضلاب

• سیستم‌های انتقال و توزیع آب

• سیستم‌های جمع‌آوری فاضلاب و آب‌های سطحی

• فاضلاب صنعتی

• بهره‌برداری و نگهداری از تاسیسات آب و فاضلاب

• کاربرد موتور تلمبه در تاسیسات آب و فاضلاب (پمپ و پمپاژ)

• فیزیک عمومی

• شیمی عمومی

• میکروبیولوژی محیط

• پاتوبیولوژی

• آمار زیستی

• آلودگی هوا

• فرایندها و عملیات در بهداشت محیط

• بهداشت پرتوها

• هیدرولوژی آب‌های سطحی و زیرزمینی

• آشنایی با مدل‌سازی در سیستم‌های مهندسی

• اکولوژی محیط

جستارهای وابسته

• بهداشت محیط

• آیین‌نامه بهداشت محیط

• بازرس بهداشت محیط

• مرکز سلامت محیط و کار

پیوند به بیرون

• انجمن محیط زیست ایران

• سازمان مرکزی حفاظت محیط زیست ایران

• انجمن علمی بهداشت محیط ایران

• مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ایران

• پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‌درمان تهران

• سامانه جامع اطلاعات بهداشت محیط ایران

• سامانه جامع مدیریت بازرسی مرکز سلامت محیط و کار ایران

• سایت مهندسی بهداشت محیط

• سایت مهندسی بهداشت، ایمنی و محیط زیست ایران